تشریفات

اینی وینتروپ، روزی که زیتا ترکش می‌کند، تصمیم می‌گیرد خودش را بکشد، چرا که در ستون طالع‌بینی روزنامه، که خودش آن را می‌نویسد، آمده: شیر متولد تیرماه، همسرت تو را ترک می‌کند و تو خودکشی می‌کنی! اینی که به گز کردن خیابان‌های آمستردام، پیگیری اخبار بورس، تامل دربارۀ عشق و هنر و نوشتن طالع‌بینی دلخوش بوده، پس از خودکشی و در زندگی بازیافته‌اش به دو تن از اقوامش برمی‌خورد: آرنولد تادس که حتی دقیقه‌های زندگی‌اش را هم اندازه می‌گیرد و پسر مطرودش فیلیپ، که برای گریز از بیهودگی و بی‌معنایی زندگی‌اش به آیین و اندیشۀ چای ژاپنی پناه برده است…

«تشریفات» زمانی فلسفی اگزیستانسیالیستی است. هر یک از شخصیت‌های داستان مسئولیت اعمال و سرنوشت خویش را بر دوش می‌کشد. این رمان به سبک داستان در داستان نوشته شده است که چهارچوب اصلی بیشتر رمان‌های سیس نوتبوم را تشکیل می‌دهد. او این داستان‌ها را هم به قسمت‌های مختلفی تقسیم می‌کند و گاهی این قسمت‌های مجزا را نیز با سبک‌های متفاوتی می‌نویسد. گاهی شخصیت‌هایی که در قسمت‌های پیشین مرده‌اند در قسمت‌های بعدی دوباره وارد صحنه می‌شوند. در آخر رمان، همۀ این قسمت‌های مجزا با وجود تعلقشان به زمان و مکان‌های مختلف به یکدیگر نزدیک و در هم ذوب می‌شوند.

سیس نوتبوم، نویسندۀ بزرگ هلندی و برندۀ جایزۀ ادبی اروپا برای بهترین رمان، جوایز ادبی پگاسوس و فردیناند بوردویک را برای خلق این اثر از آن خود کرده است. نوتبوم در این رمان، ضمن روایت داستان، تأملات عمیق خود را دربارۀ روابط و عقاید انسان‌ها بیان می‌کند.

سیس نوتبوم، نویسندۀ بزرگ هلندی و برندۀ جایزۀ ادبی اروپا برای بهترین رمان، جوایز ادبی پگاسوس و فردیناند بوردویک را برای خلق این اثر از آن خود کرده است. نوتبوم در رمان پرطرفدار تشریفات، ضمن روایت داستان، تاملات عمیق خود را دربارۀ روابط و عقاید انسانها بیان می‌کند.

یگانه مقصودی که برای آن افراد بشر حق دارند به صورت فردی یا جمعی در آزادی عمل هر یک از افراد مداخله کنند صیانت ذات است… یگانه مقصودی که اِعمال قدرت بر هر یک از اعضای جامعه‌ای متمدن را، حتی بر خلاف ارادهٔ او، موجه می‌سازد پیشگیری از صدمه رسیدن به دیگران است. خیر خود شخص، چه خیر جسمانی و چه خیر اخلاقی‌اش، دلیل کافی برای این کار به‌دست نمی‌دهد…یگانه بخشی از رفتار فرد که وی در قبال آن مسئول جامعه است بخشی است که به دیگران ارتباط دارد. در بخشی که صرفاً به خود او مربوط است، استقلال او، از منظر حق، مطلق است. فرد فرمانفرمای خویش است، فرمانفرمای جسم و جان خویش.

-جان استیوارت میل، رسالهٔ آزادی

جنبش‌های اجتماعی در ایران پس از اسلام مشتمل بر بیست مقاله است که ذیل سه سرفصل اصلی، «جنبش‌های سیاسی» و «جنبش‌های اعتقادی» و «جنبش قرمطیان» را عمدتاً در فاصلهٔ قرن‌های اول تا پنجم هجری به‌بحث می‌گذارد: از ابومسلم خراسانی و مُقنَّع تا مرداویج گیلی، از فرقهٔ مُرجِئه تا ابن‌مقفع و خرمدینان، و در آخر قرمطیان در بحرین و یمن و خراسان.

رضا رضازاده لنگرودی با بهره‌گیری دانشورانه از منابع پرشمار غربی و شرقی، تصویری چندوجهی از کنش‌گران تاریخ‌ساز در این عصر می‌سازد که در دل تعارضات قدرت و مناقشات دینی، اقتدار و جهان‌روایی را به مبارزه می‌طلبیدند.