بام‌بلند هم‌چراغی

برای اولین‌بار   همدیگر   را از   نزدیک دیدیم، جلو   دانشکده. چند ساعتی راه رفتیم و   حرف زد. پُر   از   شور   زندگی بود.
دفعۀ بعد که همدیگر   را دیدیم کتابی به من داد که روی جلدش نوشته بود «باغ آینه، الف بامداد.» من نمی‌دانستم او   شاعر   است و   الف بامداد خود اوست. خودش هم توضیحی نداد. گفت تو     که شعر     می‌خوانی، این را هم بخوان. می‌خواهم نظرت را بدانم! در   مواردی که دربارۀ شعر   یا موسیقی صحبت می‌کرد خیلی جدی بود؛ این بود که در   ملاقات بعد خیلی جدی پرسید: شعرها چطور   بود؟
گفتم: خیلی دوست داشتم. الف بامداد کیه؟
گفت: شاعر   است.

جهان سادات، همسر محمد انور سادات خاطرات دوران کودکی خود را باز می‌گوید و با اشاره به تاریخ و جغرافیای مصر، به شرح وقایع و اوضاع سیاسی – اجتماعی در دوران حکومت پادشاهی می‌پردازد. سپس ضمن حکایت ماجرای آشنایی خود با همسرش، چگونگی شکل گرفتن سازمان افسران آزاد در مصر و کودتای ۱۹۵۲ به رهبری عبدالناصر را شرح می‌دهد و از ماجراهای پشت پردهٔ جنگ شش روزه می‌گوید.
پس از آن وقایع دوران زمامداری همسرش، و ناآرامی‌ها و شورش‌های مکرر در مصر و جنگ اکتبر ۱۹۷۳ با اسرائیل و گزینش راه صلح با اسرائیل را به تفصیل بیان می‌کند. خانم جهان سادات، در مقام بانوی اول مصر از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۸۱، جزئیاتی از مسائل پشت پرده در مصر و سرانجام ترور همسرش و پیامدهای پس از آن را شرح می‌دهد، روایتی از زندگینامهٔ مردی که بسیاری از مصریان او را خائن می‌دانند.

دفتر حاضر سفرنامه است؛ در چهارده روایت گزارش سفری است که الیاس کانتی، نویسندۀ بلندنام ادبیات آلمانی و برندهٔ جایزهٔ نوبل، در سال 1956 به مراکش داشته است. نگاه کانتی در این حیطۀ آشناــ‌ناآشنای شرقی بیش از همه در جست‌وجوی انسان‌هاست. متن در کشف و شهود دربارهٔ سرنوشت آنها و آرزوهای محال یا ممکنشان در بطن مناسبات فروتنانه و فقیرانۀ شهر جهان سومی سرشار از فرزانگی، از هر مشاهده تصویری عینی ارائه می‌دهد که همزمان تمثیلی است از شوق به زندگی، حتی جایی که ادباری همه‌گیر انسان‌ها را مسخ و مثله می‌کند.

نگاه پرمهری که کانتی در این دفتر به بینوایان و ازپاافتادگان، چه انسان و چه حیوان دارد، و ستایش او از آن روی قهرمانانۀ هستی اینان، در ادبیات امروز آلمانی بی‌مانند است.