تحسین غریزۀ بی‌نقص

تحسین غریزۀ بی‌نقص

کتاب «یاد جنگل دور» شرح و بسط کامل و دقیقی از فرضیۀ ساوانا است؛ فرضیه‌ای که انتخاب‌های امروز ما را، نه فقط در انتخاب خوراک و جای خواب، بلکه حتی در شکل‌دهی به باغ‌ها و هنر آشپزی و احتراز ما از چیزهای ناخوشایند به زندگی نیاکان ما در علفزارهای آفریقا مرتبط می‌کند. آنگونه که پشت جلد کتاب هم تأکید شده: «اوراینز نشان می‌دهد که چگونه هیجانات امروزی ما را تصمیم‌هایی شکل می‌دهند که نیاکان ما هزاران سال پیش در ساوانای آفریقا گرفتند. در طول این دوره، دلبستگی‌ها و بیزاری‌هایمان در مغز ما مداربندی شد، چون واکنش مناسب یا نامناسب به محیط به معنای تفاوت مرگ و زندگی بود».

ادامه مطلب

ویروس هوشمند

ویروس هوشمند

ویروس‌ها علی‌رغم اندازۀ کوچک و ساختار زیستی ساده‌شان که عموماً متشکل از پوسته‌ای پروتئینی حاوی چند ژن‌ است، قادرند از طریق تزریق ژن‌ها و پروتئین‌های‌ خود به درون سلول میزبان، کنترل آنها را در دست گرفته و از امکانات سلول میزبان برای تولید نسخه‌های جدید خود استفاده کنند. موفقیت این روش تکثیر چنان چشمگیر است که برخی ویروس‌ها توانسته‌اند خود را مبدل به عنصری اساسی در ژنوم موجود زنده کنند.

ادامه مطلب

زندگی در تبعید، موزۀ تسلیم بی‌قید و شرط

زندگی در تبعید

سراسر رمان، مثل همین صحنه، جذبه و شیفتگی آدمی در فرم‌های مختلف است برای حفاظت و نگهداری از خاطرات و آنچه در ذهن می‌گذرد. کنایۀ اصلی در واژۀ «موزه» نهفته است که در عنوان اثر آمده و نهادی است متعلق به شوروی در برلین که در دنیای پساکمونیستی بی‌بازدیدکننده باقی مانده و به‌گونه‌ای فراموش شده است و اوگرشیچ در طول داستان این دغدغه را دارد که آیا دولت شوروی، همراه با ترک برلین، موزه را تعطیل و آثار نگهداری‌شده در آن را جابه‌جا خواهد کرد.

ادامه مطلب

ادبیات بی‌موضع وجود ندارد

«تابستانی با پروست» اثری غیرداستانی است که می‌توان آن را مواجهه چوکه با «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» مارسل پروست دانست. چوکه در طول یک تابستان رمان پروست را می‌خواند؛ آن‌طور که خودش می‌گوید همچون سرباز عرصه شطرنج: جمله به جمله و صفحه به صفحه و در معیت یک فرهنگ لغت و یک دانشنامه و همچنین مکاتباتی مدام با چند اهل فن درباره رمان.

ادامه مطلب

حلزون؛ میزانِ موزونِ جهان

«صدای غذا خوردن یک حلزون وحشی: ماجرای واقعی یک زن و یک شکم­پا» برای من بیش و پیش از آنکه حکایتِ «تاریخِ طبیعی» باشد، روایتِ چگونه زیستن بود و «برای آموختنِ معنای زندگی، استادی  بهتر از جان به دربردگانِ تاریخِ حیات نیست.»

ادامه مطلب

اِما استعارۀ آزادی

ساحره روایت رومانیِ پس از چائوشسکو است، گرچه به‌صورت مستقیم حرفی از دیکتاتور به میان نمی‌آید. راویِ ساحره دخترکی سیزده‌ساله است به نام «اِما» که با روایت روزمرّگی‌هایش در کنار مادربزرگی که تازه به وجود او پی برده، قصهٔ رومانیِ سال‌های ۱۹۹۰ را نقل می‌کند و شبه‌دموکراسی‌ای را که پس از کمونیسم و وحشتِ نازیسم شکل گرفته است.

ادامه مطلب

فلسفۀ زیست‌شناسی

سمیر عکاشه در این کتاب قابل فهم که زیبا و روشن نوشته شده است بعضی از موضوعات اصلی فلسفهٔ زیست‌شناسی را مطرح می‌کند. این کتاب رابطهٔ نزدیک علم زیست‌شناسی و فلسفهٔ زیست‌شناسی را آشکار می‌کند و بنیان محکمی است برای کاوش در چارچوب‌های نظری جدید و اختلاف نظرهایی که در این رشتهٔ هیجان‌انگیز شکل می‌گیرد.

ادامه مطلب

ترسیم یک روایت در دو نگاه

رمان «دیگران»، با موضوعِ محوری مهاجرتِ شتابزدۀ خانواده‌­ای از شهرستان به پایتخت، به‌­طور ضمنی به موضوعاتی دیگر نیز پرداخته است. از جمله تنش‌­های سیاسی در دهۀ شصت میلادی که منجر به کودتای نظامی سال ۱۹۶۰ میلادی در ترکیه و به قدرت رسیدن «عصمت اینونو» شد. نویسنده با اشاره‌­هایی مختصر از تاریخ پُرفراز و نشیب ترکیه، زمانِ داستانی خودش را در جای‌­جای روایت به خواننده ارائه کرده است.

ادامه مطلب

خاستگاه تئاتر نوین

سیدعلی نصر (۱۲۷۳-۱۳۴۰) نمایشنامه‌نویس، کارگردان، بازیگر و مرد سیاست بود که او را پدر تئاتر ایران می‌خوانند. او از اولین بنیادگزاران نهادهای تئاتری و هنرپیشگی بود که تئاتر ملی (با همکاری محقق‌الدوله، ۱۲۹۰)، کمدی ایران (۱۲۹۵) و هنرستان هنرپیشگی (۱۳۱۸) را تأسیس کرد. در نمایش‌ها و نمایشنامه‌های طنزش از مسائل اجتماعی انتقاد می‌کرد و زندگی جامعۀ نوین ایرانی را می‌شکافت.

ادامه مطلب