آنجا که کتاب‌ها شیزوفرنیک…

شیزوفرنی ــ‌آن‌گونه که بولگاکف آن را می‌شناخت نه آن‌گونه که ما امروز می‌شناسیم‌ــ یکی از موضوعات اصلی رمان «مرشد و مارگریتا» است: ولند آینۀ مسیح است، ایوان آینۀ مرشد است، پیلاتسِ معتقد آینۀ پیلاتسِ کافر است، انجیلِ بولگاکف آینۀ انجیلِ لوقا است، مسکوی آرام آینۀ اورشلیم پریشان است، و… . هرچیز مهمی در این رمان دو وجه متفاوت و دو شخصیت متضاد دارد. سرسپردگی اجباری به یک ایدئولوژی و خواست رهایی ارادی از آن همواره باعث می‌شود هرچیز و هرکس دو شخصیت مجزا داشته باشد و در دو جهت متفاوت رفتار کند.

ادامه مطلب

چخوف دربارۀ عشق

چخوف دربارۀ عشق

از دوازده داستان مجموعه، هفت داستان دربارۀ عشق هستند. البته این داستان‌ها دربارۀ چیزهای دیگر هم هستند، اما مسلماً عشق تم اصلی و برجستۀ آن‌هاست. و همه دربارۀ شکنندگی، رازآمیز بودن و فرّار بودن عشق. در همۀ این داستان‌ها، معلوم است زیبایی عشق زمان درازی نمی‌پاید و همین موضوع عاشق را در تبدیل آن به وصلت دائم ــ ازدواج ــ به تردید می‌اندازد و چه بسا وقتی این وصلت به دلایل مختلف شکل نمی‌گیرد، عاشق به خودش می‌گوید «خوب شد با او ازدواج نکردم».

ادامه مطلب

فراتر از ایدئولوژی

«فرشتۀ ظلمت»، فراتر از یک داستان ایدئولوژیک است؛ شرح مراقبه‌هایی است درونی و شاعرانه و عارفانه و، به قول ارنستو ساباتو، جنون‌آمیز. بیخود نیست که ساباتو پیوسته هنر را مستمسکی برای دست‌یافتن به عالم غیب، که همان دنیای نهانی تصورات و تخیلات است، می‌خوانْد و می‌گفت هنرمندان و عرفا و دیوانگان، از منظر ارتباط با عالم غیب، شبیه همدیگرند. او همواره به آرتور رمبو اشاره می‌کرد: «درون‌بینی! باید به درون نگریست!»

ادامه مطلب

اقتصادِ فریب و کلاهبرداری

«فریب طعمه‌ها»، بنا به ادعای دو نویسندۀ برجستۀ آن، تراوش‌های ذهنی دو متخصص علم اقتصاد نیست که در اتاقی نشسته و یک سری جمله را یکی بعد از دیگری نوشته باشند؛ برعکس، اندیشه‌هایی که در این کتاب گرد آمده تا حد زیادی نمود راهکارهایی است که متخصصان امر در طول سال‌ها، برای اطلاع از کمّ و کیف حقه‌های بازار و دنیای کسب و کار، عملاً آنها را آزموده‌اند.

ادامه مطلب

مواجهه با معماهای کامران وفا

 کتاب «معما‌هایی برای رازگشایی از عالم» یازده فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «درآمدی بر فیزیک نوین»، «تقارن و قوانین بقا»، «شکست تقارن»، «قدرت ریاضیات ساده و انتزاعی»، «ریاضیات پادشهودی»، «شهود فیزیکی»، «فیزیک پادشهودی»، «طبیعت در فیزیک: تحلیل ابعادی»، «ناطبیعت و اعداد بزرگ»، «دوگانی» و «جمع‌بندی».

ادامه مطلب

چرا به علم اعتماد کنیم؟

نیومی اورسکیز در کتاب خود، «چرا باید به علم اعتماد کنیم»، پاسخ به این پرسشِ بااهمیت را نه در روش‌های علمی بلکه در اجماع دانشمندان زمینه‌های مختلف می‌داند. اورسکیز برای توضیح و تبیین پاسخ خود به بررسی تاریخ فلسفۀ علم می‌پردازد و باور دارد که روش‌های علمی با وجود موفقیت عملی‌شان، با توجه به اینکه خود از نگرش‌های تجربی و برداشت‌های نظری نشأت می‌گیرند، به‌تنهایی سبب تولید علم نمی‌شوند. اورسکیز در ادامه به این مبحث می‌پردازد که اجماع دانشمندان است که سبب شکل‌گیری علمی می‌شود که قابل‌اعتماد است.

ادامه مطلب