حیات چیست؟

توضیحات

حیات چیست؟

تعریف حیات پرسشی کهن اما همچنان بی‌پاسخ است. گویی پدیده‌ای تعریف‌گریز است که به هیچ تعریفی بر پایۀ شروط لازم و کافی تن نمی‌دهد و از هر تلاشی در این جهت با رو کردن استثنایی می‌گریزد. دنیای زنده به‌مراتب پیچیده‌تر از آن است که بتوان با یک تعریف قاطع بر پایۀ معیارهایی محدود تکلیف تمام موراد بینابینی را روشن کرد.

حیات یک معماست. شکننده و سرسخت است. و همزمان هر دوی اینهاست. اما برای بهتر دیدن مسأله باید آن را در چارچوب سطوح سازمانی حیات نگریست. پایداری حیات در سطح فرد، جمعیت، گونه، یا کل زیست‌کره با هم متفاوت است. حیات در سطح فردی، یا به عبارت دیگر زندگی یک فرد جاندار، شکننده است. مرگ فرایندی برگشت‌ناپذیر است. و با این حال، هزاران راه برای مردن وجود دارد؛ در حالی که راه زنده ماندن فقط یکی است و آن حفظ ثبات درونی در برابر محیط متغیر بیرونی است. جانداران سیستم‌هایی پیچیده‌اند که در معرض تنش‌های گوناگون قرار دارند. جاندار برای زنده ماندن باید بتواند با وجود این تنش‌ها و بی‌نظمی‌ها نظم درونی‌اش را برقرار کند. زندگی هر فرد جاندار فقط در محدوده‌ای باریک از پارامترهای محیطیِ مختلف همچون مواد مغذی، مواد دفعی، اکسیژن، دی‌اکسید کربن، اسیدیته، فشار، دما و غیره امکان‌پذیر است.

پل نرس ژنتیکدان و زیست‌شناس سلولی است و دربارۀ کنترل تولیدمثل در سلول‌ها پژوهش کرده است. این فرایند بنیان رشد و تکوین در تمام موجودات زنده است. او مدیر پژوهشگاه فرانسیس کریک در لندن است و پیش از این، سمت‌های مدیر ارشد پژوهشگاه سرطان بریتانیا، رئیس دانشگاه راکفلر، و رئیس انجمن سلطنتی را نیز بر عهده داشته است. او در سال ۲۰۰۱ به دلیل کشف پروتئین‌هایی که تقسیم سلول را در چرخۀ سلول کنترل می‌کنند، برندۀ جایزۀ نوبل در رشتۀ فیزیولوژی یا پزشکی و در سال ۱۹۹۸برندۀ جایزۀ آلبرت لسکر شده است. علاوه بر این مدال پادشاهی انجمن سلطنتی و مدال کاپلی نیز برده است.

پل نرس در سال ۱۹۹۹ لقب سِر، در سال ۲۰۰۳ از فرانسه نشان لژیون دونور، و در سال ۲۰۱۸ از ژاپن نشان خورشید فروزان گرفت. او به مدت پانزده سال عضو شورای علم و فناوری بود و به نخست‌وزیر و هیأت دولت مشورت می‌داد، و هم‌اکنون مشاور علمی ارشد کمیسیون اروپا و عضو هیأت امنای موزۀ بریتانیا است. او با گلایدر و هواپیماهای ملخی قدیمی پرواز می‌کند و خلبانی قابل است. از این گذشته، به تئاتر، موسیقی کلاسیک، کوه‌پیمایی، رفتن به موزه‌ها و گالری‌های هنری، و دویدن بسیار آهسته نیز علاقه دارد.

حیات چیست؟ نخستین کتاب اوست. نرس روشن می‌اندیشد، آسان می‌نویسد، و جا به جا به سرگذشت و تجربیات شخصی‌اش و دانشمندان دیگر گریز می‌زند. او این کتاب را به نوه‌هایش تقدیم کرده و مخاطبش نسل کنونی است که در آینده باید مراقب حیات روی این سیاره باشند.