استدلال علیه گیاهخواری

با خواندن کتاب مکالماتی دربارهٔ گیاهخواری اخلاقی متوجه می‌شویم مخالفان گوشت‌خواری، عمدتاً به دلیل هم‌رنگی با جامعه گوشت‌خواری را امری مقبول می‌شمارند و منطق و رفتارشان ازاین جهت شبیه برده‌دارانی است که مالکیت بر انسان را امری طبیعی قلمداد می‌کردند.

مطلب را بخوانید

فلسفه با طعم فرانسوی

فلسفه با طعم فرانسوی

ماجرا از این قرار است: هانری برگسون (۱۸۵۹-۱۹۴۱) در زمان خودش شهرت و نفوذی گسترده داشت. واقعاً سلبریتی بود، به‌حدی که بانوان طبقات بالای جامعه سر درس‌های فلسفۀ او حاضر می‌شدند. اما با آن شهرت و محبوبیت، سالن زود پر می‌شد. به همین دلیل، آن بانوانِ فلسفه‌دوست خدمت‌کاران خود را یک ساعت زودتر می‌فرستادند تا برای آن‌ها جا بگیرند! یک ساعت زودتر هم می‌شد درس باستان‌شناسی تمدن آشور.

مطلب را بخوانید

به سر عقل آمدن عقلانیت

به سرِ عقل آمدنِ عقلانیت

شکاک می‌گوید ما برای دفاع از عقل هیچ استدلال معتبری در دست نداریم و حتی بدتر از آن نمی‌توانیم در دست داشته باشیم. تنها مشتی شبه‌استدلال در اختیار داریم. انگاری نتیجه لاجرم این است که عقلانیت خود غیر عقلانی است. این نه تنها از نظر فلسفی نومیدکننده است که از نظر سیاسی نیز فاجعه‌بار است. زیرا شکاکیت زیرآب جامعه‌ی مدنی و اصول دموکراتیک را می‌زند، زیرآب جامعه‌ای که قرار است بر اساس عقل جمعی اداره شود و حاکمان پاسخگوی عقلانی حکومتگری‌شان باشند.

مطلب را بخوانید

باریس پاسترناک و دکتر ژیواگو

باریس پاسترناک و دکتر ژیواگو

دکتر ژیواگو اولین بار به زبان ایتالیایی در سال ۱۹۵۷ در میلان ایتالیا چاپ شد. سال بعد ترجمه‌هایی از آن به زبان انگلیسی و چند زبان دیگر منتشر شد و نسخه‌های روسی کتاب نیز در ایتالیا و امریکا به چاپ رسید. از ترجمۀ ایتالیایی در روز اول ۶۰۰۰ نسخه به فروش رفت. انتشار این ترجمۀ ایتالیایی با سیل مقالات و اطلاعیه‌ها در اروپا و امریکا مواجه شد. در بهار ۱۹۵۸ شایعاتی مبنی بر اینکه پاسترناک کاندیدای احتمالی جایزۀ نوبل ادبیات آن سال است بر سر زبان‌ها افتاد. قبلاً هم نام او بارها برای دریافت نوبل ذکر شده بود. در ۲۳ اکتبر اعلام شد که او برندۀ قطعیِ جایزۀ نوبل آن سال است.

مطلب را بخوانید

پاسخ به اظهاراتی علیه نشرنو تصویر مخصوص

در پاسخ به اظهاراتی علیه نشرنو

آقای مهدی خسروانی پدیدآورندهٔ شش عنوان از کتاب‌های مجموعهٔ «راهنمای اندیشه‌ورزانِ» نشرنو در طی روزهای گذشته اتهاماتی علیه این نشر مطرح و دیگران را به تکرار آن تشویق کرده‌اند. نشرنو ضروری می‌داند که نکاتی را در این باب توضیح دهد: در طی ۴۳ سال عمر نشرنو از میان چندصد طرف قرارداد تا کنون از اتحادیهٔ ناشران شکایت هیچ پدیدآورنده‌ای به این نشر ابلاغ نشده است.
کل تیراژ منتشرشده از این شش عنوان از آغاز همکاری در سال ۱۳۹۳ تا کنون ۵۲۸۰۰ نسخه بوده است که حق‌الترجمهٔ ۴۵۶۵۰ نسخهٔ آن تماماً محاسبه و پرداخت شده است. چک حق‌الترجمهٔ الباقی هم آماده است که پدیدآورنده هنوز برای وصول آن به دفتر ناشر مراجعه نکرده‌اند…

مطلب را بخوانید

سیارۀ ویروس‌ها

سیارۀ ویروس‌ها

ویروس‌ها علی‌رغم اندازۀ کوچک و ساختار زیستی ساده‌شان که عموماً متشکل از پوسته‌ای پروتئینی حاوی چند ژن‌ است، قادرند از طریق تزریق ژن‌ها و پروتئین‌های‌ خود به درون سلول میزبان، کنترل آنها را در دست گرفته و از امکانات سلول میزبان برای تولید نسخه‌های جدید خود استفاده کنند. موفقیت این روش تکثیر چنان چشمگیر است که برخی ویروس‌ها توانسته‌اند خود را مبدل به عنصری اساسی در ژنوم موجود زنده کنند. بخشی از ژنوم خود ما انسان‌ها از هزاران ویروسی تشکیل شده که نیاکان ما را آلوده کردند. جدا کردن این بخش ویروسی از ژنوم جانداران گاهی ناممکن است. پژوهش‌هایی جدید نشان می‌دهد که برخی از پروتئین‌های ویروسی با نام سین‌سایتین در مرحله‌ای سرنوشت ساز از تکوین جنین، سلول‌های جفت را به هم متصل می‌کنند. در نبود این پروتئین‌های ویروسی، تکامل پستاندارن با آنچه اکنون می‌بینیم بسیار متفاوت می‌بود.

مطلب را بخوانید

تحسین غریزۀ بی‌نقص

تحسین غریزۀ بی‌نقص

کتاب «یاد جنگل دور» شرح و بسط کامل و دقیقی از فرضیۀ ساوانا است؛ فرضیه‌ای که انتخاب‌های امروز ما را، نه فقط در انتخاب خوراک و جای خواب، بلکه حتی در شکل‌دهی به باغ‌ها و هنر آشپزی و احتراز ما از چیزهای ناخوشایند به زندگی نیاکان ما در علفزارهای آفریقا مرتبط می‌کند. آنگونه که پشت جلد کتاب هم تأکید شده: «اوراینز نشان می‌دهد که چگونه هیجانات امروزی ما را تصمیم‌هایی شکل می‌دهند که نیاکان ما هزاران سال پیش در ساوانای آفریقا گرفتند. در طول این دوره، دلبستگی‌ها و بیزاری‌هایمان در مغز ما مداربندی شد، چون واکنش مناسب یا نامناسب به محیط به معنای تفاوت مرگ و زندگی بود».

مطلب را بخوانید

ویروس هوشمند

ویروس هوشمند

ویروس‌ها علی‌رغم اندازۀ کوچک و ساختار زیستی ساده‌شان که عموماً متشکل از پوسته‌ای پروتئینی حاوی چند ژن‌ است، قادرند از طریق تزریق ژن‌ها و پروتئین‌های‌ خود به درون سلول میزبان، کنترل آنها را در دست گرفته و از امکانات سلول میزبان برای تولید نسخه‌های جدید خود استفاده کنند. موفقیت این روش تکثیر چنان چشمگیر است که برخی ویروس‌ها توانسته‌اند خود را مبدل به عنصری اساسی در ژنوم موجود زنده کنند.

مطلب را بخوانید

زندگی در تبعید، موزۀ تسلیم بی‌قید و شرط

زندگی در تبعید

سراسر رمان، مثل همین صحنه، جذبه و شیفتگی آدمی در فرم‌های مختلف است برای حفاظت و نگهداری از خاطرات و آنچه در ذهن می‌گذرد. کنایۀ اصلی در واژۀ «موزه» نهفته است که در عنوان اثر آمده و نهادی است متعلق به شوروی در برلین که در دنیای پساکمونیستی بی‌بازدیدکننده باقی مانده و به‌گونه‌ای فراموش شده است و اوگرشیچ در طول داستان این دغدغه را دارد که آیا دولت شوروی، همراه با ترک برلین، موزه را تعطیل و آثار نگهداری‌شده در آن را جابه‌جا خواهد کرد.

مطلب را بخوانید