دیگر اخبار نخوانید!

خبر فوری

مهمترین خبری که هفتهٔ قبل خوانده‌اید چیست؟ مهمترین خبری که ماه قبل خوانده‌اید چیست؟ مهمترین خبری که در یک سال گذشته خوانده‌اید چیست؟ ممکن است اولی به یادتان بیاید، برای به یاد آوردن دومی باید کمی فکر کنید، ولی احتمالاً سومی اصلاً به یادتان نیاید. حساب کنید ببینید روزی چند ساعت پای خواندن اخبار و مطالب اینستاگرام و تلگرام وقت می‌گذارید. کسانی اپلیکیشن نصب کرده‌اند و نتیجه را که می‌بینند شوکه می‌شوند. ساعت‌ها و ساعت‌ها صرف می‌شود اما بعد از مدتی هیچ خبر و مطلبی به یادتان نمی‌ماند. اخبار، بالقوه این توانایی را دارد تا شما را معتاد کند! بله، اخبار معتاد می‌کند. اخبار می‌تواند به شما توهم دانایی بدهد. می‌تواند باعث شود که شما احساس کنید به همهٔ امور عالم آگاهید و بیش از پدر و مادر و همهٔ گذشتگان از زمین و زندگی سر در می‌آورید. می‌تواند شما را به این نتیجه برساند که دیگر از تحقیق و پژوهش و مطالعهٔ مفصل و عمیق بی‌نیازید و همه‌چیز حاضر و آماده با چند کلیک در اختیارتان است. به‌راستی، آخرین بار که یک مقاله یا کتاب مفصل خوانده‌اید کِی بوده است؟ آخرین بار که احساس نکرده‌اید عجله دارید بروید سراغ پستِ بعد و صفحهٔ بعد کِی بوده است؟ لابد می‌گویید که این‌ها طبیعی‌ست. اما رولف دوبلی، نویسندهٔ دو کتاب مشهور هنر شفاف اندیشیدن و هنر خوب زیستن در این کتاب چیز دیگری می‌گوید: او در ۳۵ قطعهٔ مختصر و صریح نشان می‌دهد که اخبار واقعاً چه بر سر تخیل و تفکر و تجربهٔ آدمیزاد می‌آورد. نشان می‌دهد که اخبار چگونه درک و تلقی ما از جهان را آن‌طور که خبرنویسان و رسانه‌ها می‌خواهند شکل می‌دهد. نشان می‌دهد که اخبار چطور باعث می‌شود آن‌چه را که می‌خواهند ببینیم و آن‌چه را که نمی‌خواهند نبینیم. نشان می‌دهد که چطور سرنوشتمان به دست آن‌ها افتاده است. ممکن است این حملهٔ همه‌جانبه به اخبار برایتان عجیب باشد و حتا به آن دافعه پیدا کنید. ولی وقتی کتاب را باز می‌کنید و استدلال‌های دوبلی را می‌خوانید، دیگر نمی‌توانید به‌راحتی از دست پرسش‌های جدّی و ویرانگری که پیش می‌کشد خلاص شوید. رولف دوبلی که خود زمانی معتاد به اخبار بوده است حالا در قامت دشمن آشتی‌ناپذیر اخبار ظاهر شده و زرادخانه‌ای از استدلال‌ها آماده کرده است برای انهدام روزنامه‌ها و رسانه‌های خبری. چه همراهش بشوید چه نشوید، مهم است که از استدلال‌هایش آگاه شوید!

تحریریهٔ نشر نو