دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما

ایدئولوژی پیراندللویی

رمان «دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما»، اثر نویسندۀ ایتالیایی لوییجی پیراندللو، نقدی بر صنعتی و ماشینی شدن جامعه و صنعت سینماست. پیراندللو در این رمان تقابل تکنولوژی و انسان، سینما و تئاتر، هنر در عصر تکثیر مکانیکی آن و وحدت تکرارناپذیر اثر هنری را به تصویر می‌کشد. دفترهای این اثر تحلیلی انتقادی از واقعیت مدرن و گواهی بر تقلیل انسان به شیء (کالا) در عصر سرمایه‌داری است. پیراندللو در رمانش به یاری مؤلفه‌های روانشناختی و فلسفی به ابهامات و تناقضات سینما و تحلیل رابطۀ انسان با ماشین می‌پردازد.

گوییدو گولیلمی، منتقد و نظریه‌پرداز معاصر ایتالیایی، در یکی از آثارش با عنوان «ادبیات ایتالیا در قرن بیستم» این رمان را سرنوشت هنر مدرن در عصر مدرن می‌داند. والتر بنیامین، فیلسوف آلمانی، نیز در مقالۀ درخشان «اثر هنری در عصر تکثیر مکانیکی آن» با اشاره به رمان «دفترهای سرافینو گوبیو فیلمبردار سینما» به بررسی این مسأله پرداخته است. پیراندللو در این اثر علیه سینما به‌منزلۀ هنر طغیان نمی‌کند، او علیه سینما به‌منزلۀ محصول تجاری و کالاشده طغیان می‌کند. آثار پیراندللو، که در اوایل کارش با شکست اقتصادی مواجه شدند، از نظر آنتونیو گرامشی، فیلسوف و نظریه‌پرداز ایتالیایی، آثاری بدیع و خلاقانه و مدرن به شمار می‌آیند که مخاطب را وادار به احساس و تفکر می‌کنند و آگاهی او را بالا می‌برند. گرامشی اهمیت پیراندللو را در نقش پویای او در مقام احیاکنندۀ فرهنگ و فضای انتقادی روشنفکرانه می‌داند، فرهنگی که ریشه در زندگی واقعی و تجربه‌های زیستۀ فرهنگی و تاریخی مردمانش دارد.
لوییجی پیراندللو در رمانش با رویکردی انتقادی و تیزبینی و نبوغی پیشگویانه زندگی انسان در عصر سرمایه‌داری و نابودی هنر راستین و ارزش‌های انسانی را توصیف و به بحران انحطاط هنر و نابودی فضائل بشری اشاره می‌کند.

تحریریهٔ نشر نو