قصه‌هایی دربارۀ دنیای واقعی، برادران گریم

قصه‌هایی دربارۀ دنیای واقعی

مجموعۀ کامل «قصه‌های برادران گریم» در سال ۱۸۱۲، دوازده سال پس از بروز نخستین نشانه‌های رفرماسیون (اصلاحات دینی) در ایالات آلمان، منتشر شد. با توجه به وضعیت تاریخی آن روزگار و غلبۀ مذهب پروتستان در آلمان و با اینکه هنوز سنت‌های کاتولیکی چون انتخاب پدرخوانده و مراسم غسل تعمید و نام‌گذاری کودکان گرامی داشته می‌شدند، عقاید و باورهای پروتستانی در این قصه‌ها حضوری چشمگیر و نقشی پُررنگ پیدا کرده‌اند. اکثر قهرمان‌ها در این قصه‌ها افرادی از دل جامعه‌اند که سبب می‌شود مخاطبان اصلی این کتاب یعنی عامۀ مردم با آنها راحت‌تر ارتباط برقرار کنند. اصول نگارش این حکایات چنین است: ترکیب واقعیت و خیال.

ادامه مطلب

ایوان تورگینف، تورگینف در سایه‌روشن زندگی

تورگینف در سایه‌روشن زندگی

عناوین داستان‌های «شکارچی در سایه‌روشن زندگی» عبارت‌اند از: خور و کالینیچ، یِرمولای و زن آسیابان، علفزار بژین، کاسیان «بِه‌آبادی»، مباشر، دو زمین‌دار، مرگ، آوازخوان‌ها، دیدار، هملت ناحیۀ شچیگروفسکی، کالبد حی، تلک‌تلک چرخ‌ها، و جنگل و استپ.

ادامه مطلب

کارلو روولی، فیزیک کوانتوم، اندکی ساده‌تر

فیزیک کوانتوم، اندکی ساده‌تر

کتاب «واقعیت ناپیدا» ترسیم تصویری از جهان است که از دل تحقیقات گرانشی کوانتومی ظهور کرده و بر آخرین نشانه‌هایی که طبیعت برای ما فرستاده تمرکز می‌کند: مانند مدل استاندارد کیهان‌شناسی به‌وسیلۀ ماهوارۀ پلانک و عدم‌موفقیت مشاهدۀ ذرات ابرمتقارن در سِرن و… . این کتاب در نهایت از پیامدهای این ایده‌ها بحث می‌کند: ساختار ذره‌ای فضا، محو شدن زمان در مقیاس‌های کوچک، منشأ گرمای سیاه‌چاله‌ها و نقش اطلاعات در بنیاد علم فیزیک… 

ادامه مطلب

روبرت موزیل

کوتاه‌ترین فاصله میان دو لحظه

«کوتاه‌ترین فاصله میان دو لحظه» عبارتی بود که روبرت موزیل زمانی برای توصیف اولین رمانش «پریشانی‌های ترلس جوان» به کار برد، نویسنده‌ای که زمانی حتی اعلام کرد که رمانش را در فاصلۀ زمانی استراحت و ناهار خود، وقتی مهندس یک شرکت بود، نوشته است. آیا این ادعا تواضعی ادیبانه بود یا محض جلب توجه خوانندگان ابراز می‌شد؟ ـــ رازی است که هرگز کسی نمی‌تواند از آن پرده بردارد.

ادامه مطلب

نقشه و قلمرو، میشل اوئلبک، ابوالفضل الله‌دادی

وقتی نویسنده خواننده‌اش را غافلگیر می‌کند

«نقشه و قلمرو» رمانی ا‌ست که می‌توان آن را منشأ شهرت و محبوبیت اوئلبک دانست، رمانی که پس از کسب جایزۀ گنکور، نویسنده‌اش را در مقام نویسنده‌ای صاحب‌سبک تثبیت کرد. اوئلبک بعد از «نقشه و قلمرو»، هرچه نوشته رنگ و بویی از درونمایه و مضمون و سبک این رمان را همراه داشته است. برانگیختگی اروتیک، خشونت، تضاد و تصادم طبقاتی و فوران احساسات جنون‌آمیز و البته پرده‌دری در تمام شئون! داستان «نقشه و قلمرو» با ماجرایی پر از شوخی و هجو پیرامون زندگی هنرمندی بورژوا، در حمله به سبک زندگی شخصیت‌هایش و منش رفتاری‌شان هیچ ابایی ندارد و آغازگر راهی‎ است که امروز در «سروتونین»، واپسین رمان منتشرشده‌اش، قابل‌مشاهده است: زوال جامعه و فروپاشی قریب‌الوقوع همۀ ساختارها.

ادامه مطلب

هواردز اند، ادوارد مورگان فاستر

هواردز اند: اوضاعِ ملت

فاستر را معمولاً رمان‌نویسی لیبرال، مدافع هنر و ارزش‌های لیبرال در مقابل بربریتِ ویلکاکس‌ها و امثال آن‌ها می‌دانند. مسلماً شلگل‌ها شخصیت دلسوزتری در رمان دارند، اما محورِ رمان بر این تلاش استوار است که جنبه‌های متفاوت شخصیت‌های ملی را با هم آشتی بدهد و شکاف میان قشرِ مترقی و محافظه‌کار، فقیر و ثروتمند، روستایی و شهری را پُر کند. تمام این اقشار در مکان اصلی رمان، هواردز اِند، گرد هم می‌آیند و خانواده‌ای بسیار مدرن  را درنهایت تشکیل می‌دهند.

ادامه مطلب

خاطرات سرکوب‌شده

کتاب «درک یک پایان»، با عنوان اصلیِ The Sense of an Ending، نوشتۀ جولین بارنز در سال ۲۰۱۱ برندۀ جایزۀ بوکر شد. بارنز قبلاً سه بار، در سال‌های ۱۹۸۴، ۱۹۹۸ و ۲۰۰۵، به لیست نهایی نامزدهای جایزۀ بوکر راه پیدا کرده بود، اما موفق به دریافت آن جایزه نگردید. رمانِ «درک یک پایان» ساختاری بر مبنای رابطۀ خاطرات با زمان و حافظه دارد که در آن بارنز سعی می‌کند براساس روایت‌های ساده و متعدد، که آنها را بدون ترتیب خاصی به یاد تونی می‌آورد، به مفهوم تأثیر خاطرات در حافظه و تحلیل آنها بپردازد که تا چه اندازه می‌توان در نگاه به گذشته در مقایسه با امروز از درستی و قابل اتکا و اعتماد بودنِ آنها اطمینان حاصل نمود.

ادامه مطلب

یادگیری آزاد: نقش بازی در یادگیری و رشد کودکان

پیتر گرِی، نویسندۀ کتاب «یادگیری آزاد»، در یادداشتی که در مجلۀ «روان‌شناسی امروز» منتشر کرده، برای بررسی و حل این معضل می‌گوید: «اگر بخواهیم، می‌توانیم کودکان را از بند تربیت و آموزش اجباری رها کنیم و مراکز آموزشی‌ای را معرفی کنیم که امکان آموزش خودراهبر را در کودکان افزایش می‌دهد، مراکزی که امکان لذت در روند یادگیری را از کودکان سلب نمی‌کند و به آنها اجازه می‌دهد از این دوران از زندگی خود لذت ببرند.»

ادامه مطلب

نقش کارگران در تحولات سیاسی تاریخ معاصر ایران

وقتی بحث «اتحادیه‌های کارگری و خودکامگی در ایران» در قالب یک کتاب مطرح می شود، دو نکته به ذهن می‌رسد؛ نخست عقیم بودن توسعۀ سیاسی از نوع وطنی‌اش و دیگری نقش کارگران در سیاست ایران. بی‌شک وقتی بخش قابل‌توجهی از تحولات جهان در یک قرن و نیم گذشته توسط کارگران یا به نام آنها رقم خورده، بررسی کم و کیف آن در ایران، گذشته از جذابیت‌های تاریخی، می‌تواند نشان‌دهندۀ چگونگی توسعۀ سیاسی در ایران و نقش کارگران در این تغییر و تحولات باشد.

ادامه مطلب