سیارۀ ویروسها
۱۱۵.۰۰۰توماناین که موجودی بسیار کوچکتر از کوچکترین سلولها، موجودی نه کاملاً جاندار و نه کاملاً بیجان که بهتنهایی و بدون استفاده از امکانات سلول میزبان قادر به زندگی مستقل نیست، سیارهای به بزرگی زمین را به گروگان بگیرد، میلیونها نفر را در تمام قارههای جهان بیمار کند و هزاران نفر را به کام مرگ بفرستد، اقتصاد جهانی را در هم بشکند و فیلسوفان را به تردید وادارد که آیا نسبت دگرگونشدهٔ انسان با جهان و با جامعه اصلاً به شکل نخست باز خواهد گشت یا نه، شبیه طرح جسورانهای برای یک فیلم علمی-تخیلی به نظر میرسد. تا همین یک سال پیش باور کردن این حجم از تخیل آسان نبود. اما اکنون کافی است نگاهی به جهان پیرامون بیندازیم و دریابیم که این کابوس نهتنها محقق شده است بلکه خود ما نیز در آن نقش داریم. داستان کمی شبیه به رمان مسخ کافکا آغاز شد: یک روز صبح که از خواب آشفتهای بیدار شدیم دیدیم در جهانی به سر میبریم که آن را نمیشناسیم، در سیارهای که ظاهراً دیگر از آنِ ما نیست، در سیارهٔ ویروسها!
کارل زیمر از برجستهترین روزنامهنگاران علم در جهان است. در نیویورک تایمزو نشریات دیگر در زمینهٔ علوم زیستی و تکامل جانداران مینویسد و مشتاق است بداند که دانشمندان چگونه به شناخت ما از طبیعت و خودمان میافزایند. او بارها برندهٔ جایزههای معتبر در روزنامهنگاری علمی شده و تاکنون چهارده کتاب منتشر کرده است، ازجمله دریاکنار: تکامل کلان و دگرگونی حیات (۱۹۹۸)، انگلشاه (۲۰۰۰)، تکامل: معنابخشی به حیات (۲۰۱۱)، و لبخندش به مادرش رفته (۲۰۱۸).
برج و میدان
اتمام چاپبخش اعظم تاریخْ سلسلهمراتبی است؛ دربارهٔ پاپها و رئیسجمهورها و نخستوزیرهاست. اما اگر صرفاً دلیلش این باشد که بایگانیهای تاریخی را خود سلسلهمراتبها ایجاد میکنند چه؟ اگر به شبکههایی به همین اندازه پرقدرت ولی نهچندان قابل رؤیت بیتوجه باشیم و بررسی آنها را به نظریهپردازان توطئه ـــ با آن خواب و خیالهایشان دربارۀ ایلومیناتیِ برخوردار از قدرت مطلق ـــ واگذار کنیم، چه پیش میآید؟
قرن بیست و یکم را «عصر شبکهای» خواندهاند. اما فرگسن در برج و میدان استدلال میکند که شبکهها بههیچوجه پدیدهٔ جدیدی نیستند. از چاپخانهدارها و مبلّغانی که اصلاحات دینی را موجب شدند گرفته تا فراماسونهایی که انقلاب امریکا را هدایت کردند، همانا شبکهسازان بودند که نظم و سامانِ دیرینۀ پاپها و پادشاهان را بر هم زدند. عصر کنونی نهتنها نوظهور نیست بلکه دومین عصر شبکهای است و کامپیوترهای شخصی در آن همان نقش دستگاه چاپ را دارند.
اما کسانی که بیصبرانه منتظر آرمانشهری متشکل از «شهروندان اینترنتیِ» درهمتنیدهاند شاید سرخورده شوند، زیرا شبکهها در معرض «خوشهبندی» و «شیوع» و حتی «قطع شدن» هستند. و جدالهای قرون شانزدهم و هفدهم هماکنون در عصر «فیسبوک» و «دولت اسلامی» و «قلمرو ترامپ» نمونههای مشابه بس هراسانگیزی دارند.
جهش اجتماعی
۵۵۰.۰۰۰تومانچگونه شش میلیون سال تکامل انسان زندگی امروزی ما را شکل داده است -از کار و روابط گرفته تا رهبری و نوآوری و، مهمتر از همه، جستوجویمان در پی شادکامی.
جهش اجتماعی میکوشد برخی یافتههای علمی تازه دربارهٔ شکلگیریِ ویژگیهای زیستی و روانی انسان را به زبانی ساده بیان کند و ضمن ارائهٔ روایتی جذاب از تاریخ تحولات زیستی گونهٔ انسان، چگونگی و چرایی شکلگیری برخی ویژگیهای روانی در انسان را توضیح میدهد. ایدهٔ محوری کتاب «فرضیهٔ مغز اجتماعی» است که میگوید: بزرگی مغز انسان برای مقابله با چالشهای پیچیدهای است که زندگی در محیط اجتماعی و تعامل با سایر همنوعان پیش روی او میگذارد. برتری انسان بر مقایسه با سایر جانوران بهویژه نخستیها تواناییِ اعجابانگیزش در تعامل با همنوعان و جامعه است، و نه مثلاً قابلیت چشمگیر در نوآوریِ فنی و کار با اشیاء.
روانشناس پیشرو، ویلیام فون هیپلانسانشناسی و زیستشناسی و تاریخ و روانشناسی را با علم تکامل درمیآمیزد و تاریخ تکاملی ما را قدمبهقدم دنبال میکند تا نشان دهد چگونه رویدادهایی در گذشتههای بسیار دورمان هنوز هم زندگی امروزمان را شکل میدهند. تأثیر این عوامل بسیار گسترده و چشمگیر است: از مسائل عادی و روزمره مانند میل به اغراقگویی و بزرگنمایی گرفته تا موارد عجیبی مانند اینکه چرا خودمان دروغهایمان را باور میکنیم.
من بامدادم سرانجام
۱.۷۰۰.۰۰۰تومانمن بامدادم سرانجام
محبوبیت رشکانگیزش بهتنهایی نه مرهون شعرش بود، نه روزنامهنگاریاش، نه ترجمههایش، نه کار بزرگش در کتاب کوچه و نه جایگاهش در مقام پرچمدار روشنفکریِ معترض ایران؛ او آمیزهای از همهٔ اینها و چیزی بیشتر بود. سیمای باشکوه و منحصربهفردش نیز در این محبوبیت مؤثر افتاد، همچنانکه صدای پرطنین و سیگارسوختهاش جماعتی انبوه را شیفتهٔ خود کرد؛ حتی رگبار بیامان توهین و اتهام از طرف رقیبان و مخالفانش پرّ کاهی از ابهت او کم نکرد و از قضا به محبوبیت افسانهایاش افزود.
او همواره یک جستوجوگر و آزمونگر باقی ماند. پاسداشت کرامت و ارزشهای انسانی، هرگز خسته نشدن و به قلههای فتحشده بسنده نکردن شاید بزرگترین آموزه و میراث او باشد.
– از متن کتاب
فروید
۶۰۰.۰۰۰تومانفروید
جاناتان لیر، فیلسوف و استاد ممتاز دانشگاه شیکاگو و برندهٔ جایزۀ «دستاورد ممتاز بنیاد اندرو ملون» در ویراست دوم این کتاب اندیشۀ فروید را سراسر شرح میدهد و ارزیابی میکند، آنهم با تمرکز بر حیطههایی از فلسفه که گفته شده فروید تأثیری پایدار بر آنها داشته است؛ از جمله فلسفۀ ذهن، ارادۀ آزاد و تعیّنگرایی، عقلانیت، ماهیت «خود» و ذهنیت، اخلاق و دین. همچنین به شماری از مسائل و مباحث عمیقتری هم پرداخته که فروید با آن دست به گریبان بوده و اهمیت فلسفی آنها را با مهارت بسیار به تصویر کشیده است: میل جنسی آدمی، ناهشیار، رؤیا و نظریۀ انتقال.
فیلسوفان علاقهمند به روانکاوی این کتاب را دستاوردی عظیم خواهند یافت. بسیاری از استادان ادبیات و تاریخ اندیشه نیز که به تدریس فروید اشتغال دارند، آن را خواهند خواند و با شور و اشتیاق به بحث خواهند نشست.
ریچارد رورتی، دانشگاه استنفورد، امریکا
اگر بنا باشد به این پرسش پاسخ دهم که درمیان روانکاوان معاصرچه کسی برای نگارش درآمدی بر فروید در مقام فیلسوف شایستهتریناست، انتخابم کسی نخواهدبودجز جاناتان لیر.
اسلاوُی ژیژک، دانشگاه لوبلیانا، اسلوونی
بام بلند همچراغی
۸۰۰.۰۰۰تومانبامبلند همچراغی
برای اولینبار همدیگر را از نزدیک دیدیم، جلو دانشکده. چند ساعتی راه رفتیم و حرف زد. پُر از شور زندگی بود.
دفعۀ بعد که همدیگر را دیدیم کتابی به من داد که روی جلدش نوشته بود «باغ آینه، الف بامداد.» من نمیدانستم او شاعر است و الف بامداد خود اوست. خودش هم توضیحی نداد. گفت تو که شعر میخوانی، این را هم بخوان. میخواهم نظرت را بدانم! در مواردی که دربارۀ شعر یا موسیقی صحبت میکرد خیلی جدی بود؛ این بود که در ملاقات بعد خیلی جدی پرسید: شعرها چطور بود؟
گفتم: خیلی دوست داشتم. الف بامداد کیه؟
گفت: شاعر است.
میخائیل باکونین شورشی سودایی
اتمام چاپیکی از ویژگیهای بارز این زندگینامه که آن را از آثار مشابه متمایز میکند، فضای سایهروشنی است که در آن زندگیِ میخائیل باکونین، آنارشیست روس، و معاصرانش به تصویر کشیده شده است، آرمانگرایانی که دوپارگی شخصیتی دارند و سرشان پر سودا است اما پایشان در بند واقعیات زندگی. شاید همین امر باشد که زندگانی او را این چنین دلنشین کرده است.
در این کتاب ضمن آشنایی با بخشی از تاریخ اروپا در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم، همراه با باکونین در شهرهای مختلف این قاره برای تحقق عدالت و آزادی و برابری مبارزه میکنیم و در خلوتش با او میخندیم و میگرییم و در نهایت نیز با تمام وجود طعم تلخ غربت را میچشیم.
ادوارد هلت کار همواره از این اثر بهعنوان بهترین اثر زندگینامهای خود یاد میکرد. از نظر او، باکونین به یک معنا، «تجسم کامل روح آزادی در تاریخ» بود، پیامبری سودایی که همواره در پی نابودی نظم موجود بود و هدفی جز بر صدر نشاندن فرد در مقابل قدرت دولت نداشت. هرچند که آرمانهای آنارشیستی باکونین بهخاطر ویژگیهای خاص خود هرگز عملی نشد، اما هشدارهای او دربارۀ خطرات نظامهای دیکتاتوری هنوز هم جدی و راهگشاست.
صدای غذا خوردن یک حلزون وحشی
اتمام چاپاین کتاب غیرداستانی دربارهٔ زنی است که میکوشد از بیماری ناشناختهای که دارد روح و جسمش را میخورد جان بهدر ببرد. این کتاب شعر نیست، اما الیزابت تووا بایلی تاریخ طبیعی حلزون را به شیوهای شاعرانه بررسی کرده است. یک روز دوستی هدیهای سرنوشتساز به او میدهد: گلدانی بنفشه با یک حلزون جنگلی قهوهای کوچک، تنها حیوان خانگی که او در این شرایط توان نگهداریاش را دارد. کمکم معلوم میشود که میان شیوهٔ زندگی حلزون و سبک جدید زندگی نویسنده در بیماری شباهتهای غیرمنتظرهای وجود دارد: حلزون برخلاف ظاهر آسیبپذیرش موجودی مقاوم است که از پس چالشهای چند صد میلیون سالهٔ حیات در زمین برآمده است و درسهای گرانبهایی میتوان از آن آموخت، درسهایی که برای آموختنشان باید وقت نامحدود و تمرکزی ابرانسانی داشته باشید تا آهستهترین حرکتها را ببینید و آهستهترین صداها را بشنوید، حتی صدای غذا خوردن یک حلزون وحشی را. اصلاً بهتر است یک بیماری مزمن ناشناخته داشته و بستری و زمینگیر باشید!
برندهٔ جایزهٔ ادبی بینالمللی ویلیام سارویان در بخش غیرداستانی ۲۰۱۲
برندهٔ مدال جان باروز برای بهترین کتاب تاریخ طبیعی ۲۰۱۱
برندهٔ جایزهٔ ملی بهترین کتاب در طبیعتنگاری (NOBA) ۲۰۱۰
بلکبری هملت
اتمام چاپصفحات دیجیتال (کامپیوتر و تبلت و تلفن همراه و…) کارهای شگفتانگیزی برایمان میکنند، اما باری را نیز بر دوشمان میگذارند که تمرکز را برایمان دشوارتر میکند و نمیگذارد کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم و روابطمان را مستحکم کنیم و به آن عمق و غنایی برسیم که آرزو میکنیم.
راهحل این مسئله چیست؟ ویلیام پاورز در بلک بری هملت چنین استدلال میکند که ما فقط به نظام فکری تازهٔ هر روزهای برای زندگی با صفحات دیجیتال نیازمندیم. پاورز عزم خود را برای حل مسئلهای جزم میکند که نامش را «مخمصهٔ ارتباطات» نهاده است. او سفری به گذشتهها میکند و از زندگی و افکار برخی از برجستهترین اندیشمندان تاریخ، از افلاطون تا شکسپیر و هنری دیوید تارو، بهره میبرد تا اثبات کند که ارتباط دیجیتالی وقتی مفیدتر است که آن را با چیزی که ضد آن است به تعادل و توازن برسانیم: قطع ارتباط.
بلک بری هملت کتابی است خلاق و بدیع که شما را به مبارزه با عادت و اعتیاد زندگی مجازی فرا میخواند.
رنج و التیام
۴۸۰.۰۰۰تومانرنج و التیام
اگر بتوان گفت مرگْ همواره فلسفىترين موضوع در ذهن آدميان بوده است، مىتوان افزود مردن عزيزان و نزديكان، از جنبهٔ روانشناختى، احتمالاً عميقترين تأثير را بر ذهن و احساس فرد مىگذارد. در مرحلهٔ يادگيرى دوران كودكى، مرگ ديگران در ذهن ما نخستين مثالِ مفهوم «براى ابد» است.
با فاصلهگرفتنِ زندگى شخصى از روابط اجتماعى در روند گسترش جوامع، سوگوارى نيز در قالبى متناسب با فضا و محيط، و وقت و امكانهاى شهروندِ امروزى ريخته مىشود. اما نيازهاى روحىِ تکتک ما ممكن است دقيقاً همپاى دگرگونىهاى اجتماعی ــ فرهنگى تغيير نكند و آن نوع و مقدار از سوگوارى كه در عرف محيطهاى پرمشغله تجويز مىكنند شايد براى آرامش روحى برخى افراد كافى نباشد (گرچه شايد براى كسانى افزون بر حدِّ لازم باشد). از اين رو، ماتمهايى انگار خاتمه نمىيابد، ماتمهايى پس از سالها در موقعيتى ديگر بيرون مىزند، و ماتمهايى بهشكل دردهاى مبهم جسمى، افسردگى مزمن، خشم بهدرون ريختهشده و ملامتِ خويش، و بىخوابى يا كابوس، گريبان سوگوار را رها نمىكند.
دكتر ويليام وُردِن استاد روانشناسى دانشكدهٔ پزشكى دانشگاه هاروارد، استاد دانشكدهٔ روانشناسى رُزميد، كاليفرنيا، و پژوهشگر ارشد مركز مطالعات روانىِ مصيبتديدگى كودكان در بوستن است.
سیاست شادکامی
اتمام چاپدرک باک، رئیس سابق دانشگاه هارواد، در سیاست شادکامی این مسأله را مورد بررسی قرار میدهد که حکومتها چگونه میتوانند از دادههای روزافزون دربارهٔ علل شادکامی انسانها استفاده کنند تا بهروزی و کیفیت زندگی تمام شهروندان را افزایش دهند. در طی چهل سال گذشته، هزاران مطالعه و تحقیق در باب شادکامی صورت گرفته است. بعضی از این تحقیقات به شادکامی ناشی از فعالیتهای روزانه مانند کار کردن، ملاقات دوستان یا کارهای شاق خانه میپردازند. بعضی دیگر از این تحقیقات میکوشند میزان تأثیر درآمد، خانواده، دین، و دیگر عوامل را بر شادکامی انسانها بسنجند. باک با ارزیابی نقاط قوت و ضعف تحقیقات راجع به شادکامی، لوازم سیاسی آن تحقیقات را در این حوزهها دنبال میکند: رشد اقتصادی، برابری، بازنشستگی، بیکاری، خدمات سلامت، سلامت روانی، مسائل خانواده، تعلیم و تربیت، و کیفیت حکومت.
کتاب عمیق و ارزشمند و بههنگام سیاست شادکامی پرتویی جدی بر این مسأله میافکند که چه چیزی انسانها را شادکام میکند و چگونه حکومتها میتوانند رضایت بیشتری برای همگان، و نه فقط عدهای اندک، به ارمغان بیاورند.
مرشد و مارگریتا (ویراست دوم)
۸۰۰.۰۰۰تومانمیخائیل بولگاکف سیزده سال آخر عمر خود را صرف نوشتن کتاب مرشد و مارگریتا کرد که به گمان بسیاری از منتقدان با رمانهای کلاسیک پهلو زده و بیتردید از درخشانترین آثار ادبی روسیه به شمار میرود. هنگام درگذشت بولگاکف جز همسر و دوستان نزدیکش کسی از وجود این کتاب خبر نداشت. ربع قرن پس از مرگ نویسنده، رمان بالاخره اجـازۀ انـتشـار یـافت و سیصدهزارتای آن یکشبه به فروش رفت و سپس هر نسخۀ آن تا صد برابر قیمت فروخته شد. دربارۀ این رمان شگفتانگیز بیش از صد کتاب و مقاله تنها به زبان انگلیسی نوشته شده است.