کالبدشکافی ترور

تاریخ ترور

با توجه به عناصر اصلی ترور، یعنی قتل و شکنجه و ارعاب، با تسامح می‌توان گفت که ترور همزاد بشر است و با فرزندان بلافصل آدم و حوا یعنی هابیل و قابیل آغاز شده.

همواره از ترور و ارعاب استفادهٔ سیاسی شده است، چه زمانی که مردمان باستان در پی کسب خون‌بار قدرت بوده‌اند، چه در طول مبارزات خشونت‌بار انقلابیون و شورشیان مسلح، چه در هیأت دولتی‌اش با قتل‌عام‌های میلیونی در جنگ‌ها و پاکسازی‌ها. از عصر هومر تا دوران القاعده، تروریست‌ها کوشیده‌اند تاریخ را بر زمینی آغشته‌به‌خون بنا کنند.

اندرو سینکلر، مورخ و رمان‌نویس و فیلم‌ساز انگلیسی، این کتاب را «کالبدشکافی ترور» نامیده است، زیرا پرداختن به موضوعی چنین نامتعین، بدون کالبدشکافی و تحلیل جنبه‌های مختلف آن ممکن نیست. تقریباً همۀ کسانی که زمام امور دولت‌ملت‌ها را به دست گرفته‌اند، با اَعمال تروریستی، موجب بی‌اعتبار شدن خود شده‌اند و غالباً با مقیاس جنایات مرتکب‌شده‌شان سنجیده می‌شوند. هر کشوری در استفاده از تاکتیک‌های مربوط به ترور در جنگ‌هایی که درگیرشان بوده سهمی دارد. میزان شماتت به شمار کشته‌شدگان برمی‌گردد: چند نفر کشته شده‌اند؟ چگونه کشته شده‌اند؟ جان دادن آنها چقدر طول کشیده؟

نظریه‌پردازان حوزۀ تروریسم، از ماکیاولی تا روبسپیر و از لنین تا هیتلر، همه از کاربست محدود ترور تا مرحلۀ تصاحب دولت حمایت کرده‌اند. همۀ گروه‌های تروریستی، هنگامی که خود بر مسند حکومت نشسته‌اند، از طرف جامعۀ جهانی بخشوده شده‌اند. موفقیت در روند کسب قدرت مساوی است با داشتن دشمنان اندک، اما هراس عصر مدرن از وسعت کاربست ترورِ دولتی است که در سدۀ گذشته بیش از یکصدمیلیون نفر را قتل‌عام کرده است.

«کالبدشکافی ترور» به بهره‌گیریِ بشر از ترور و ارعاب در طول تاریخ می‌پردازد. سینکلر بررسی ترور را از اساطیر یونان آغاز می‌کند و کار خود را در طی ۴۲ فصل، با رعایت تقدم و تأخر تاریخی، ادامه می‌دهد. خواننده پس از مطالعۀ کتاب به‌خوبی از وضعیت کلی بشر در طول تاریخ و مصائبی که تحمل کرده و درنده‌خویی‌اش که هرگاه مجالی یافته بروز کرده است آگاهی می‌یابد و نیز به درازی راهی که برای تعالی پیش روی او است پی می‌برد.

تحریریهٔ نشرنو