پایان کیمیاگری

پایان کیمیاگری

«پژوهشی عالمانه و همه‌فهم در مورد اینکه مالیۀ مدرن چگونه راه خود را گم کرده است. افراد کمی هستند که از شایستگی لُرد مروین کینگ برخوردار باشند برای تخیل بانکداری آینده. خواندن کتاب او واجب است.»
___ هنری کسینجر

ظرف یک سال و اندی، یعنی از اوت سال ۲۰۰۷ تا اکتبر ۲۰۰۸، آنچه زمانی عصرِ حکمت می‌پنداشتند به عصرِ حماقت تبدیل شد و باور به ناباوری بدل گشت. بزرگ‌‌ترین بانک‌های بزرگ‌ترین مراکز مالیِ دنیای پیشرفته شکست خوردند و باعث سقوطِ جهانیِ اعتماد شدند و عمیق‌ترین رکود از دهۀ ۱۹۳۰ به این سو را ایجاد کردند.
چطور چنین چیزی رخ داد؟ آیا این شکست افراد و نهادها بود یا شکستِ ایده‌ها؟ رخدادهای سال‌های ۲۰۰۸-۲۰۰۷ سیلی از مقاله و کتاب و همچنین نمایشنامه و فیلم دربارۀ بحران را در پی داشت. اگر اقتصاد بعد از بحران با همان سرعتِ تعداد کتاب‌هایی رشد می‌کرد که درباره‌اش نوشتند، مدت‌ها قبل به اشتغال کامل باز می‌گشتیم. بیشترِ چنین شرح‌هایی، همچون پوشش رسانه‌ای و بحث‌های عمومی‌ای که در آن روزها پدیدار شد، به جای دلایل بر نشانه‌ها متمرکز بود.

کتاب «پایان کیمیاگری» به پرسش‌های بزرگی توجه می‌کند که تکرار منظم و نومیدکنندۀ بحران‌های نظام پولی و بانکی ما ایجاد کرده است. چرا چنین بحران‌هایی رخ می‌دهد؟ چرا این بحران‌ها از نظرِ تعداد مشاغل و میزانِ تولیدِ ازدست‌رفته چنین پرهزینه‌اند؟ و برای پیشگیری از آنها چه باید کرد؟ این کتاب همچنین ایده‌های جدیدی را نیز بررسی می‌کند که می‌کوشند به این پرسش‌ها پاسخ دهند.

به نظر می‌رسد اقتصادهایی که می‌توانند انسان را به ماه بفرستند و کالاها و خدمات و نوآوری‌های بسیار پیچیده‌ای تولید کنند، با چالشِ پیش‌پاافتاده‌تر جابجاییِ پول و بانکداری دست به گریبان‌اند. تکرار، و مسلماً شدتِ بحران، با گذشت زمان نه تنها کمتر نشده، بلکه بیشتر هم شده است. در گرماگرمِ بحرانِ اکتبر ۲۰۰۸، دولت‌های ملّی مسئولیتِ همۀ تعهدات و بدهی‌های نظام بانکداری جهانی را بر عهده گرفتند. از نظر ترازنامه، نظام بانکی در واقع ملّی شد، ولی از کنترل جمعی بر عملیاتِ آن خبری نبود. این عملیاتِ نجاتِ دولت را نمی‌توان راحت فراموش کرد. هنگامی که فشار زیاد شد، همان بخشی که از مزیت‌های نظام بازار حمایت می‌کرد، اجازه یافت با بهره‌گیری از حمایتِ مالیات‌دهندگان به کارِ خود ادامه دهد…

مروین کینگ (متولد ۱۹۴۸) اقتصاددان انگلیسی و استاد مدرسۀ اقتصاد لندن است. از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ رئیس بانک انگلیس بود. در ۱۹ ژوئیۀ ۲۰۱۳ از سوی ملکه الیزابت دوم به مقام اشرافیت انتصابی نائل شد.