در خدمت و خیانت ژنرال ایندرو مونتانللی، مورخ و روزنامه‌نگار ایتالیایی، در بسیاری از بزنگاه‌های سرنوشت‌ساز کشورش در میانۀ قرن بیستم میلادی حضور داشته و آنچه از وقایع روزگار خود نوشته مبتنی بر تجارب دست‌اول او بوده است. مونتانللی همواره با نگاهی انتقادی به اوضاع سیاسی پیرامونش نگریسته و بی‌پرده به بیان ایرادهای حاکمیت پرداخته است. در دهۀ ۱۹۳۰، او دانشجویی اصلاح‌طلب بود که سازوکار اقتدارگرای حکومت موسولینی را برنمی‌تابید. در دهۀ ۱۹۴۰، به‌رغم نقد جدی‌اش به جنگ، در آن حضور فعال داشت و به اسارت فاشیست‌ها درآمد که این اتفاق دستمایۀ نگارش داستان «ژنرال دلا رُوِره» شد، رمانی که

آنجا که کتاب‌ها شیزوفرنیک…   شیزوفرنی ــ‌آن‌گونه که بولگاکف آن را می‌شناخت نه آن‌گونه که ما امروز می‌شناسیم‌ــ یکی از موضوعات اصلی رمان «مرشد و مارگریتا» است: ولند آینۀ مسیح است، ایوان آینۀ مرشد است، پیلاتسِ معتقد آینۀ پیلاتسِ کافر است، انجیلِ بولگاکف آینۀ انجیلِ لوقا است، مسکوی آرام آینۀ اورشلیم پریشان است، و… . هرچیز مهمی در این رمان دو وجه متفاوت و دو شخصیت متضاد دارد. سرسپردگی اجباری به یک ایدئولوژی و خواست رهایی ارادی از آن همواره باعث می‌شود هرچیز و هرکس دو شخصیت مجزا داشته باشد و در دو جهت متفاوت رفتار کند. این شیزوفرنی به

چخوف دربارۀ عشق   از دوازده داستان مجموعه، هفت داستان دربارۀ عشق هستند. البته این داستان‌ها دربارۀ چیزهای دیگر هم هستند، اما مسلماً عشق تم اصلی و برجستۀ آن‌هاست. و همه دربارۀ شکنندگی، رازآمیز بودن و فرّار بودن عشق. در همۀ این داستان‌ها، معلوم است زیبایی عشق زمان درازی نمی‌پاید و همین موضوع عاشق را در تبدیل آن به وصلت دائم ــ ازدواج ــ به تردید می‌اندازد و چه بسا وقتی این وصلت به دلایل مختلف شکل نمی‌گیرد، عاشق به خودش می‌گوید «خوب شد با او ازدواج نکردم». پولینکا «پولینکا» داستان کوتاهی‌ست. یکی از آن طرح‌های تند دوران نخست نویسندگی

فراتر از ایدئولوژی   «فرشتۀ ظلمت»، فراتر از یک داستان ایدئولوژیک است؛ شرح مراقبه‌هایی است درونی و شاعرانه و عارفانه و، به قول ارنستو ساباتو، جنون‌آمیز. بیخود نیست که ساباتو پیوسته هنر را مستمسکی برای دست‌یافتن به عالم غیب، که همان دنیای نهانی تصورات و تخیلات است، می‌خوانْد و می‌گفت هنرمندان و عرفا و دیوانگان، از منظر ارتباط با عالم غیب، شبیه همدیگرند. او همواره به آرتور رمبو اشاره می‌کرد: «درون‌بینی! باید به درون نگریست!» ساباتو در «فرشتۀ ظلمت» به ادبیات محض روی آورده: به خیال و افسانه و هنر، به کلمه. او زمانی نوشته بود: «گاهی احساس می‌کنم هیچ‌چیز

اقتصادِ فریب و کلاهبرداری   آدام اسمیت، پدر علم اقتصاد، زمانی نوشته بود که مردم با تلاش برای دستیابی به منافع شخصی خود مصالح عمومی را نیز تأمین می‌کنند و از این رو، بازارهای آزاد تأمین‌کنندۀ خیر عمومی هستند. اما جورج اکرلاف و رابرت جیمز شیلر، برندگان جایزهٔ نوبل اقتصاد، در کتاب «فریب طعمه‌ها» می‌کوشند با اشاره به کاستی‌های علم اقتصاد متعارف که در اصل برسازندۀ بازار آزاد امروز هستند با بیانی همه‌فهم و رایج به مباحثی بپردازند که تا به امروز کمتر به آنها پرداخته شده: سوءاستفاده و فریبکاری، دستکاری در نظام معرفتی عموم مردم برای فریب آنها، و

مواجهه با معماهای کامران وفا   کامران وفا، نویسندۀ ایرانی امریکایی این کتاب، متولد ۱۳۳۹ در تهران است و در مقام استاد ریاضی و فلسفۀ طبیعی دانشگاه هاروارد فعالیت می‌کند. او که در سال ۲۰۰۸ برندۀ مدال دیراک شده در تلاش است، با استفاده از معما‌های ساده و قابل‌فهم، اصول فیزیک و ساختار عالم را برای عموم مخاطبان تشریح کند. وفا یکی از نظریه‌پردازان نظریۀ ریسمان است و پژوهش‌هایش بر ماهیت گرانش کوانتومی و رابطۀ هندسه و نظریه‌های میدان‌های کوانتومی بنا شده‌اند. او علاوه بر فیزیک و فلسفه در ریاضیات نیز صاحب‌نظر و به کندوکاو دادوستد‌های علوم ریاضی و فیزیک

چرا به علم اعتماد کنیم؟   پاسخ به بسیاری از پرسش‌هایی که پیرامون پایداری و ثبات مسائل مختلف مطرح می‌شوند نیازمند پژوهش از زوایای گوناگون علمی است. دانشمندان بسیاری دربارۀ خطرات ناشی از تغییر اقلیم و بحران‌های زیست‌محیطی به ما هشدار داده‌اند، اما چرا باید به هشدارهای آنان توجه کنیم؟ چرا باید سیاست‌های کلان بر اساس نگرش‌های علمی شکل بگیرند؟ اهمیت پرداختن به پرسش‌هایی از این دست، با ظهور ویروس کرونا و بحران‌های ناشی از آن، دیگرباره توجه بسیاری از متفکران جهان را جلب کرده است. نیومی اورسکیز، استاد تاریخ و فلسفۀ علم دانشگاه هاروارد، در کتاب «چرا به علم

پشت صحنۀ جهان   به چه چیزی علاقه دارید؟ اقتصاد، سیاست، فلسفه، جامعه‌شناسی، علم، رفتار سازمانی، تاریخ، فرماسونری، مدیریت، اینترنت، بحث‌های شیرین خاک‌برسری، دوران باستان، دورۀ معاصر، قرون وسطی، مدرنیته، ادبیات، شبکه‌های اجتماعی یا چه؟ به همۀ این‌ها علاقه‌مندید؟ خب پس این کتاب را حتماً بخوانید. اگر به واقعیت علاقه دارید، این کتاب را بخوانید. اگر به تخیل هم علاقه دارید، باز هم این کتاب را بخوانید. البته عنوان و شکل و شمایلش چیزی را نشان نمی‌دهد، ولی بله این کتاب دربارۀ همه‌چیز است. معرفی یک کتاب هفتصدصفحه‌ای آسان نیست، نه به این دلیل که مفصل است ــ‌که این هم

در جست‌وجوی معنای زندگی معناباختگی زندگی روایتی تکرارشونده در ادبیات مدرن جهان بوده است. سرگشتگی انسان و در جست‌وجوی معنای زندگی بودن موضوعی است که نویسندگان مختلف از منظرهای مختلف به آن پرداخته‌اند و هر بار بخشی دیده‌نشده از وضعیت انسان در جهان مدرن در این روایت‌ها به تصویر درآمده است. سال بلو، نویسنده مشهور آمریکایی، در رمان «هندرسون شاه باران» به سراغ همین موضوع یعنی جست‌وجوی معنای زندگی رفته است. در اینجا با مردی روبه‌رو هستیم که می‌خواهد معنای از‌دست‌رفتۀ زندگی‌اش را بازیابد. او همۀ چیزهایی که برای زندگی لازم و ضروری است، دارد و حتی بیشتر از این