دیگران، ماهر اونسال اریش، مژده الفت

«دیگران» رمانی کوتاه با ترسیم یک روایت در دو نگاه

«دیگران» رمانی کوتاه با ترسیم یک روایت در دو نگاه  «دیگران» رمانی مصوّر اثر «ماهراونسال اِریش» نویسندۀ ترکیه­ای است که توسط «مژده الفت» به زیبایی به فارسی برگردانده شده است. ماهر اونسال در سال ۱۹۸۰ در «چاناکالۀ» ترکیه متولد شد. او که مترجم، نویسندۀ داستان­کوتاه و رمان­نویس است، اولین مجموعه­داستانش را در سال ۲۰۱۲ میلادی به نام «فِرِدی در خانه گرومپ­گرومپ می­نوازد.» منتشرکرد که جایزۀ «داستان­کوتاه ساییت فایک» را در سال ۲۰۱۴ از آن خود نمود. وی در اولین رمان خود، Dünya Bu Kadar، «دنیا همین­قدر است» که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد، راه‌های جدیدی از روایت را بررسی می‌کند

ادامه مطلب ›
صحنه و روشنگری، سید علی نصر

خاستگاه تئاتر نوین

خاستگاه تئاتر نوین سیدعلی نصر (۱۲۷۳-۱۳۴۰) نمایشنامه‌نویس، کارگردان، بازیگر و مرد سیاست بود که او را پدر تئاتر ایران می‌خوانند. او از اولین بنیادگزاران نهادهای تئاتری و هنرپیشگی بود که تئاتر ملی (با همکاری محقق‌الدوله، ۱۲۹۰)، کمدی ایران (۱۲۹۵) و هنرستان هنرپیشگی (۱۳۱۸) را تأسیس کرد. در نمایش‌ها و نمایشنامه‌های طنزش از مسائل اجتماعی انتقاد می‌کرد و زندگی جامعۀ نوین ایرانی را می‌شکافت. صحنه و روشنگری از سه بخش اصلی تشکیل شده است: بخش اول، در ۱۱۷ صفحه، پیشگفتار و مقدمه است که زندگینامۀ مفصل سید علی نصر را دربردارد. این بخش را نوۀ نصر نوشته که کتاب حاضر به

ادامه مطلب ›

ژرژ پرک و «مردی که در خواب است»

ژرژ پرک و «مردی که در خواب است»   رمان فرانسوی در نیمۀ دوم قرن بیستم چند چهرۀ برجسته به خود دید. یکی‌ از این چهره‌ها بی‌تردید ژرژ پرک است. پرک از سال 1967 تا آخر عمر عضو «اولیپو» بود، گروهی که مشخصۀ کارش پیوند زدن ادبیات و ریاضی در قالب قواعدی بود که به کمک ریاضیدانان گروه از این علم برگرفته و بر متون ادبیِ آفریدۀ اعضای شاعر و نویسنده بار می‌شدند، قواعدی که چارچوب فرمیِ اثر را می‌ساختند و عمل نوشتن را در نهایت به نوعی بازیِ متنی بدل می‌کردند. او در کنار رِمون کنو و ایتالو کالوینو

ادامه مطلب ›
فروپاشی‌ها، در گذشته و حال

فروپاشی‌ها، در گذشته و حال

فروپاشی‌ها، در گذشته و حال   ویرانه‌های یادمانیِ بازمانده از جوامع پیشین برای همۀ ما جذابیتی خیال‌انگیز دارد. در کودکی، زمانی که نخست با دیدن عکس‌های آن مکان‌ها از وجودشان آگاه می‌شویم حیرت می‌کنیم. بسیاری از ما وقتی بزرگ می‌شویم تعطیلاتمان را طوری برنامه‌ریزی می‌کنیم که، به‌عنوان گردشگر، تجربیات دست‌اولی در مورد جوامع کهن کسب کنیم. اغلب مجذوب زیبایی فوق‌العاده و خاطره‌انگیز آنها و همچنین مجذوب رازهایی می‌شویم که در خود دارند.   ابعاد این ویرانه‌ها بر ثروت و قدرتِ پیشینِ سازندگانشان گواهی می‌دهند ‌و به خود می‌بالند: «به کارهایم بنگر ای قدرتمند، و مأیوس باش!» با این حال، سازندگانشان

ادامه مطلب ›

عشق، هنر، زندگی

عشق، هنر، زندگی   اگر برای هر داستان بخواهیم رنگی و نوری مجزا قائل شویم، می‌توانیم «بچه‌های تانر» ــ‌اولین رمان روبرت والزر که اولین بار در 1907 در سوئیس منتشر شدــ را ماهتابی وصف کنیم که از خلال کلمات بر ما می‌تابد. قهرمانان داستان منش و مشی و طبعی آن‌چنان خیره‌کننده، و نگاهی موشکافانه، دارند که خواندن دربارۀ نگرششان به جهان و زندگی به اندازۀ نگریستن به خورشید روشنگر است و گاهی به همان اندازه دردناک. مطالعۀ این اثر از والزر مخاطب را تشویق می‌کند تا بیشتر به پیرامونش توجه کند، بیشتر بخواند، و تلاش کند لحظاتی را که هرکس

ادامه مطلب ›
قطره‌اشکی در اقیانوس، مانس اشپربر، روشنک داریوش

انسان در تنگنای وظیفه

انسان در تنگنای وظیفه   «قطره‌اشکی در اقیانوس»، اثر مانس اشپربر، رمانی در سه کتاب و بالغ بر هزار صفحه، دربارۀ رخدادهای سیاسی و اجتماعی بین سال‌های 1931 تا 1944 است که در پس‌زمینه به گسترش فاشیسم و وقوع هولوکاست می‌پردازد. بسیاری باور دارند که این رمان نوعی خودزندگینامه و برگرفته از رویدادهای واقعی است، اما اشپربر به‌شدت آن را تکذیب می‌کند؛ با این حال، به‌رغم آنچه اشپربر می‌گوید، «قطره‌اشکی در اقیانوس» تا حدی بازتابی است از بسیاری از وقایع زندگی شخصی اشپربر و از روند پیچیدۀ شکل‌گیری باورهای سیاسی و ایدئولوژیکش، خیانتش، و شناخته‌شدنش در دورانی سراسر آشوب. اشپربر

ادامه مطلب ›
آسیابان آزاداندیش، ترجمۀ رامین اعلایی، پنیر و کرم‌ها، کارلو گینزبورگ، ابوذر فتاحی‌زاده, محمدجواد عبدالهی

اعترافات آسیابان گمنام

اعترافات آسیابان گمنام در سال 1583، در مونته‌رئاله، قصبۀ مرتفع کوچکی در فریولی، در 25کیلومتری شمال پوردنونه در شمال‌شرق ایتالیا، کشیشی محلیْ آسیابانی به نام مِنوکیو را به ارائۀ توضیح در محکمۀ تفتیش‌عقاید محکوم کرد. او به کفرگویی و اشاعۀ بدعت‌ها در دین عیسی مسیح متهم شده بود. منوکیو ــ‌چنانکه در اسناد به‌دست‌آمده ذکر شده‌ــ پیوسته با مردم دربارۀ مسائل الهیاتی حرف می‌زد. او گمان می‌کرد که خدا را بهتر از کشیش‌ها می‌شناسد. علاوه بر این، او معتقد بود کشیش‌ها «می‌خواهند ما را زیر سلطۀ خود نگاه دارند و خود به کاری دیگر مشغول شوند». روشن بود که چنین اظهاراتی

ادامه مطلب ›
رسالت انسان در برابر آزادی، سیمون دوبوار

رسالت انسان در برابر آزادی

رسالت انسان در برابر آزادی   سیمون دوبوار، فیلسوف، نویسنده و نظریه‌پردازی است که طی عمر حرفه‌ای‌اش در جنبش‌های مختلف سیاسی و اجتماعی فعال و الهام‌بخش بوده است. او با آثار خود چه در حیطۀ داستان و چه در حوزۀ فلسفه و جامعه‌شناسی تأثیر شگرفی بر تئوری‌های مرتبط با انسان‌شناسی، فمینیسم و رسالت روشنفکری داشته است. در یکی از مشهورترین نوشته‌هایش «جنس دوم»، او به رویکرد تاریخ دربارۀ زنان و جنبه‌های انسان‌شناسانه در تحلیل وجود زن و مرد پرداخته است. در اثر دیگرش «ماندارین‌ها»، که برندۀ جایزۀ گنکور در سال 1954 شد، دوبوار به واکاوی زندگی روشنفکران در سال‌های آغازین

ادامه مطلب ›
کتابی برای تمام دوران‌‌ها، گراهام گرین

کتابی برای تمام دوران‌‌ها

کتابی برای تمام دوران‌‌ها   نقل‌قول آغازین کتاب «جاده‌های بی‌قانونِ» گراهام گرین عبارتی است عالی و باشکوه از کاردینال نیومن: «اگر خدایی وجود داشته باشد، از آنجا که خدایی هست، نسل بشر در برخی فجایع وحشتناکِ این جهان خاکی دست دارد.»   همان‌طور که دیوانگی‌ها و سبک‌سری‌های ایرلندْ ویلیام ییتس را به نوشتنِ شعر کشاند، اختلاف‌نظرها و درگیری‌های ایمانی بود که موجب پدیدار شدن رمان‌های گراهام گرین شدند. «پایان رابطه» شاهکار گراهام گرین است، اثری حیرت‌انگیز که به‌طرز دردناکی دوگانگی‌ها و تناقضات مذهب کاتولیک را، که گرین نمی‌توانست بدون آن زندگی کند اما تا پایان عمر درگیرش بود، به پرسش

ادامه مطلب ›