هنر انسان شدن

هنر انسان شدن: صلح با جهان و صلح با خویشتن

بسیاری از ما اعتقاد داریم که شخصیت انسان به واسطۀ مجموعه‌ای از رفتارها و کردارهایش در شرایط مختلف مشخص می‌شود، اما کارل راجرز معتقد است که شخصیت انسان برآیند تمامی لحظات و تجربه‌هایی‌ست که او در زندگی پشت سر می‌گذارد؛ روندی که پایانی ندارند و تنها با گذر زمان، هر لحظه کمی به کمال نزدیک‌تر می‌شود. «هنر انسان شدن» مجموعه‌ای از درس‌گفتارها و مشاهدات کارل راجرز است که با نگاهی موشکافانه به ژرفای وجودی انسان، از دیدگاهش نسبت به روابط انسانی در عصر حاضر سخن می‌گوید و تجربه‌هایش را نه‌فقط با متخصصان و روان‌پزشکان، بلکه با عموم مردم در میان می‌گذارد.

راجرز در «هنر انسان شدن» از تناسب رفتار انسان با احساساتش سخن می‌گوید و معتقد است فردی که در مسیر شناخت خویشتن خویش قدم برمی‌دارد رفتارش باید مطابق با احساساتش باشد. مثلاً می‌گوید اگر کسی غمگین است باید گریه کند و اگر کسی خوشحال است باید بخندد. اما چه خواهد شد اگر فردی رفتارش مطایق آنچه احساس می‌کند نباشد؟ چه خواهد شد اگر فردی در زمان ناراحتی اشک نریزد و در زمان عصبانیت، ناخشنودی‌اش را ابراز نکند؟
چنین فردی پیش از آن‌که دیگر افراد فرصتی برای شناختش داشته باشند، از ترس عدم پذیرش در نزد دیگران، به دیواری خودساخته پناه می‌برد تا بتواند احترام و توجه و علاقۀ دیگران را جلب کند. اما نهایتاً به این باور می‌رسد که خود واقعی‌اش دوست‌داشتنی و پذیرفتنی نیست و لاجرم باید تا همیشه نقابی به صورت بزند و خودش را از دید دیگران پنهان کند. نقابی که کم‌کم انسان را با خودش غریبه می‌کند و آگاهی‌اش را از آنچه احساس می‌کند به حداقل می‌رساند تا در نهایت دچار از خودبیگانگی شود. اما فردی که دچار از خودبیگانگی است چگونه می‌تواند با خود به صلح برسد؟ و اگر کسی با خود به صلح نرسد چگونه می‌تواند رابطه‌ای صمیمی و عمیق با دیگر افراد برقرار کند؟ چه خواهد شد اگر تمام توان آدمی صرف ساختن نقابی خودساخته شود که چشمانش را بر حقیقت وجودی‌اش می‌بندد؟
«هنر انسان شدن» دعوتی است برای یافتن پاسخ این‌گونه پرسش‌ها. دعوتی است برای این‌که خود واقعی‌مان را بهتر بشناسیم و تک‌تک لحظات و ساعاتی را که شخصیت واقعی‌مان را شکل می‌دهد ارج نهیم و بتوانیم با آنچه هستیم به صلح برسیم و با برقراری روابطی صمیمانه و محترمانه و صادقانه عواطف و احساساتمان را درک کنیم و به بلوغ روانی دست یابیم.

تحریریهٔ نشر نو