مقلد صدا

مقلد صدا: بزرگ‌ترین طنزپرداز سیاه دوران

نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس، روزنامه‌نگار و شاعر اتریشی، توماس برنهارد (۱۹۸۹-۱۹۳۱)، یکی از نویسندگان بزرگ زمانۀ ما شناخته می‌شود. آثار برنهارد هم تلخ و گزنده‌اند و هم با زبانی نشاط‌بخش و هیجان‌انگیز، تصویری از فساد و تباهی دنیای مدرن، رشد و گسترش تمامیت‌خواهی، و تأثیر متقابل واقعیت و نمود، ارائه می‌دهند.

در «مقلد صدا»، برنهارد یکی از تأثیرگذارترین کارهای کمدی سیاه خود را پیش روی خوانندگان می‌گذارد. مجموعه‌ای از داستانک‌های کوتاه ـــکه برخی‌شان بر اساس داستان‌هایی است که در گزارش روزنامه‌ها آمده، برخی‌شان از مکالمات با دیگران و برخی‌شان از شایعاتی که سر زبان‌ها افتاده‌ـــ که هجونامه‌ای است دقیق و نافذ و گزنده. آنچه در آغاز مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه عجیب و غریب می‌نماید، در ادامه به کیفرخواستی تمام‌عیار علیه بیهودگی و سترونی و سنگدلی دنیای مدرن، نه تنها در مناطق شهری که در تمامی نقاط دنیا، تبدیل می‌شود. برنهارد در داستان‌هایش جهانی را تصویر می‌کند که به سوی تباهی و فاجعه راه گم کرده است. سیاستمداران، متخصصان، جهان‌گردان، کارمندان دولت ـــ‌قربانیان معمول برنهارد که از مردم‌گریزی‌اش مایه می‌گیرندـــ یک‌به‌یک تسلیم بدبیاری‌ها می‌شوند یا دیوانه می‌گردند و یا جان خود را می‌گیرند. در کوتاه‌ترین داستان این مجموعه، «پست»، گمنامی و از خودبیگانگی‌ای که در دنیای معاصر رویه‌ای عادی و روزانه شده است را پیش روی ما قرار می‌دهد: «سال‌ها پس از مرگ مادرمان، پُست همچنان نامه‌هایی را می‌آورد که به اسم او بود. پُست از مرگِ مادرمان اطلاع حاصل نکرده بود.»

برنهارد با طنز تسخیرکنندۀ خود در هر داستان کوتاهش ضربۀ سهمگینی به خواننده وارد می‌کند. جورج استاینر او را هم‌تراز نویسندگان بزرگی چون کافکا، موزیل و هرمان بروخ می‌داند و جان آپدایک با نویسندگان بزرگ دیگری چون گونتر گراس، هاندکه و وایس مقایسه‌اش می‌کند. «مقلد صدا» گواهی دیگر است بر این که توماس برنهارد از بزرگ‌ترین طنزپردازان سیاه دوران ماست.

کِنِت جی. نورتکوت، ترجمۀ آرش خوبانی