اینها همه یعنی چه؟
قیمت اصلی: ۱۳۰.۰۰۰تومان بود.۱۱۷.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۱۱۷.۰۰۰تومان.آیا ما واقعاً ارادهٔ آزاد داریم؟ چرا باید اخلاقی باشیم؟ بین ذهن و مغز چه ربط و نسبتی وجود دارد؟ آیا زندگی پس از مرگ وجود دارد؟ چه احساسی باید نسبت به مرگ داشته باشیم؟ در جهانی که میلیاردها سال نوری امتداد یافته است، آیا میتوانیم کاری انجام دهیم که واقعاً اهمیت داشته باشد؟ آیا اصلاً اهمیتی دارد که زندگی ما در مقیاس کیهانی بیاهمیت است؟ علل نابرابری در جوامع کدامند؟ آیا میتوان این نابرابری را از بین برد؟
نیگل با دقت و وضوح و ژرفاندیشی و شوخطبعی خاص خود به این پرسشها میپردازد. تمام هدف نیگل این است که خواننده را تشویق کند تا با این مسائل پنجه در پنجه افکند.
برابری و جانبداری
قیمت اصلی: ۳۴۰.۰۰۰تومان بود.۳۰۶.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۳۰۶.۰۰۰تومان.تامس نیگل مسألهٔ اصلی سیاست را اینگونه بیان میکند: درحالیکه منافع و ارزشها ما را بهتعارض با یکدیگر میکشانند، چگونه میتوانیم در جهانی مشترک زندگی کنیم؟ او در این کتاب، دو نوع سیاستورزی را مطرح میکند: اولی، سیاست برابریطلبانه و دیگرگزینانه است که معطوف به کاهش درد و رنج انسانهاست. مدافعان چنین سیاستی میان ارزشهای گوناگون (تصورات مختلف از زندگی خوب) بیطرف هستند. دومی، سیاست جانبدارانه و خودخواهانه است که معطوف به افزایش قدرت برای تأمین منافع شخصی یا گروهی است. مدافعان چنین سیاستی از ارزشهای شخصی و گروهی خود بدون ملاحظهٔ دیگران دفاع میکنند.
نیگل میگوید راهحل اول ـــ یعنی برابری ـــ راهحلی آرمانی است که غالباً در عالم سیاست غایب اما همیشه اخلاقی بوده است. راهحل دوم ـــ یعنی جانبداری ـــ راهحلی واقعانگارانه است که همیشه در عالم سیاست حاکم است اما همیشه هم غیراخلاقی بوده است. با این وصف، دغدغهٔ اصلی نیگل این است که آیا میتوان جانبداری معقول را که غیراخلاقی نباشد با برابریطلبی معقول که ناکجاآبادگرایانه نباشد، جمع کرد؟
به باور منتقدان برابری و جانبداری یکی از عمیقترین و مهمترین کتابهایی است که تا کنون در زمینهٔ نظریههای سیاسی منتشر شده است.
پیشپا افتادههای بنیادی
قیمت اصلی: ۱۳۰.۰۰۰تومان بود.۱۱۷.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۱۱۷.۰۰۰تومان.پیشپاافتادههای بنیادی، که در شمارههای ۷ و ۸ نشریهٔ انترناسیونال سیتواسیونیست منتشر شد، در سال ۱۹۶۲ نوشته شده بود، در زمانی که ما چند نفری بودیم که از احساسی استثنایی و خطیر به شور و هیجان آمده بودیم، یعنی از این احساس که تنها کسانِ در جهانیم که دقیقاً میدانیم چرا نمیخواهیم از چنین جهانی باشیم.
تفکر نقادانه دربارۀ مسائل اخلاقی
قیمت اصلی: ۱۰۰.۰۰۰تومان بود.۹۰.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۹۰.۰۰۰تومان.این کتاب ضمن برشمردن برخی از مهلکترین خطاهای تفکر اخلاقی، خواننده را با مفاهیم و ابزارهایی سودمند برای سنجشگرانهاندیشی دربارهٔ مسائل اخلاقی آشنا میسازد. با توجه به رابطهٔ نزدیک تفکر نقادانه و فلسفه، کتاب حاضر میتواند پیشدرآمدی بر فلسفهٔ اخلاق نیز قلمداد شود.
جنگ داخلی
قیمت اصلی: ۱۲۰.۰۰۰تومان بود.۱۰۸.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۱۰۸.۰۰۰تومان.دیگر نمیتوان از «وضعیت جنگی» در معنای سنتی سخن گفت، اما در حال حاضر هیچ نظریهٔ قابلاتکایی برای تبیین درگیریهای درونی مختلف یا جنگهای داخلیای نداریم که به شکلی فزاینده بر جمعیتهای جهان تحمیل میشوند. جنگ داخلی جورجو آگامبن که نخستین گام در راستای رسیدن به چنین نظریهای است، به این موضوع میپردازد که جنگ داخلی در دو لحظهٔ مهم تاریخ اندیشهٔ غربی، یعنی در آتن باستان و سپس در اندیشهٔ توماس هابز، چگونه توصیف میشود. این کتاب جنگ داخلی را همچون آستانهٔ بنیادین سیاسیسازی در غرب مشخص میکند، آپاراتوسی که در طول تاریخ بهتناوب یا مجال سیاستزدایی از شهروندی را فراهم کرده یا استیلا بر امر غیرسیاسی را. استدلالهای این کتاب که نخست در فضای پس از یازده سپتامبر مطرح شدند، امروز که وارد عصر جنگ داخلی سیارهای شدهایم، اهمیت فزایندهای مییابند.
چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانهها تشخیص دهیم
اتمام چاپتقریباً همۀ رسانههای جهان مدعیاند که گزارشهای خبریشان را به صورت مستقل، بیطرفانه، و محققانه تولید میکنند. مدعیاند که صرفاً به گزارش و توصیف «واقعیت عینی» میپردازند و از هر گونه نتیجهگیری و قضاوت پرهیز میکنند. از سوی دیگر، ادعا میکنند که رسانههای رقیب این واقعیتها را به نحو توطئهآمیز تحریف کرده و به آن جهت میدهند.
آیا این مدعا درست است؟ آیا رسانۀ مستقل و بیطرف وجود دارد؟ ظاهراً پاسخ این پرسشها منفی است. رسانهها، حتی اگر (بر فرض محال) از صاحبانشان و از حکومتها تأثیر نپذیرند، از فرهنگ و نظرگاه مخاطبانشان تأثیر میپذیرند. پوشش خبری غالب در یک جامعه بر اساس اصلهای زیر عمل میکند:
«ماجرا از نظرگاه ما (و جامعۀ ما) چنین به نظر میرسد؛ بنابراین، ماجرا چنین است.»
- «این واقعیتها باورهای ما را تأیید میکنند؛ بنابراین، اینها مهمترین واقعیتها هستند.»
- «این کشورها با ما دوست نیستند؛ بنابراین، این کشورها شایستۀ انتقادند.»
- «این گزارشها بیشترین جذابیت یا هیجان را برای خوانندگان ما دارند؛ بنابراین، اینها مهمترین گزارشهای خبریاند.»
کسانی که خبرها را نقّادانه دنبال میکنند تکتکِ این اصلها را معکوس میکنند. کتاب حاضر نحوۀ انجام این کار را توضیح میدهد و بنابراین تأثیر سوگیری و تبلیغات بر اندیشیدنِ افراد را کاهش میدهد.
حرف آخر
اتمام چاپحرف آخر نیگل را از قویترین دفاعیههای قرن بیستمی از عقل و استدلال و عقلانیت دانستهاند. در مقام نظر، با عقاید و باورهای بیشماری مواجه میشویم، پرسش این است که کدام باور صادق است و کدام کاذب. در مقام عمل، با رفتارهای بیشماری مواجه میشویم، پرسش این است که کدام رفتار درست یا خوب است و کدام نادرست و بد. نیگل آدمی را دارای قوهای میداند به نام عقل که به او میگوید از میان همهٔ باورهای مختلف و متضاد کدام صادق و کدام کاذب است و از میان همهٔ رفتارهای مختلف و متضاد کدام درست یا خوب است و کدام نادرست و بد. لذا، عقل آدمی است که حرف آخر را میزند. سه دانش بنیادین وجود دارد که جهانشمولیِ احکام عقل در آنها متبلور میشود: منطق (یا ریاضیات)، علم و اخلاق. اما از دو سنگرِ نسبیانگاری و ذهنیانگاری به عقل حمله کردهاند و کوشیدهاند اعتبار جهانشمول عقل را زیر سؤال ببرند. نیگل در این کتاب بهطرزی سازشناپذیر به مواضع همهٔ کسانی حمله میکند که بهنوعی عقلانیت را تضعیف میکنند. جان کلام او این است که عقل، و نه هیچ مرجع دیگری، یگانه قاضیای است که میتواند خود را معزول کند.
در باب شهروند
قیمت اصلی: ۵۵۰.۰۰۰تومان بود.۴۹۵.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۴۹۵.۰۰۰تومان.خواننده در این اثر کوتاه همهٔ آن عناصری را مییابد که به شهرت هابز بهعنوان مؤسس فلسفهٔ سیاسی مدرن منجر شد: انفعالات و خصوصاً ترس از مرگ خشونتبار بهعنوان مبنای محکم تأسیس نظم سیاسی، ساخته و پرداخته کردن مفهوم فرد مدرن، وضع طبیعی، دولت مطلقهٔ مدرن بهمثابهٔ موجودی مجزا و بر فراز جامعه و نشانهگذاری حوزهٔ خصوصی، تعیین رفاه و امنیت بهعنوان اهداف اساسی نظم سیاسی، و فروکوبیدن فلسفه، الهیات، و اخلاق پیشامدرن. همچنین، در باب شهروند تماماً به اندیشهٔ سیاسی-الهیاتی هابز اختصاص یافته است.
درد بیخویشتنی
اتمام چاپمفهوم بیخویشتنی – یا به تعبیر دیگران، از خود بیگانگی – به صورتی که معمولاً با آن روبرو میشویم عنوانی است کلی برای بسیاری از دردهای فردی و اجتماعی انسان، اگر نگوییم برای همهٔ این دردها، و به دلیل همین کلیت مفهومی است بسیار مبهم. اگر مشکل انسان به طور کلی از خود بیگانگی او باشد، حل این مشکل در گرو رفع از خود بیگانگی است؛ اما این که از خود بیگانگی چیست و چرا پیش آمده و چه کارهایی در زندگی عملی انسان به رفع آن منجر میشود، مستلزم شکافتن این مفهوم و تعبیر آن بر حسب مفاهیم عملی است. این کاری است که من کوشیدهام در این کتاب عبوس صورت دهم، و نتیجهٔ کوشش، به گمان خودم، تعبیر منجزتری است از مفهوم از خود بیگانگی، زیر عنوان «بیخویشتنی».
ساخت واقعیت اجتماعی
قیمت اصلی: ۴۵۰.۰۰۰تومان بود.۴۰۵.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۴۰۵.۰۰۰تومان.ساخت واقعیت اجتماعی
مسئلۀ اصلی این کتاب از این قرار است: بخشهایی از جهانِ واقعی هست که فقط بهواسطۀ توافق انسانها واقعیت بهشمار میآید. یعنی بعضی چیزها فقط به این علت وجود دارند که ما معتقدیم وجود دارند. منظور چیزهایی است نظیر پول و دارایی و دولت و ازدواج.
تا جایی که اکنون میدانیم، بنیادیترین خصوصیات این جهان همانگونه است که فیزیک و شیمی و دیگر علوم طبیعی توصیف میکنند. اما چگونه ممکن است در جهانی که بهتمامی از ذرات فیزیکیِ قرارگرفته درون میدانهای نیرو تشکیل شده است، جهانِ عینیِ پول و دارایی و ازدواج و دولت و انتخابات و فوتبال و مهمانی و تولد و دادگاه وجود داشته باشد؟
فیلسوف برجستۀ امریکایی، جان سرل، در این کتاب با انتزاع چند عنصر کلیدی از شبکۀ پیچیدۀ حیات اجتماعی، و ارائۀ تحلیلی منطقی از آن میکوشد درکی بنیادین از امر اجتماعی بهدست دهد. کتاب با پرهیز از مغلقگوییهای فلسفی و به زبانی ساده نگاشته شده است، اما در عین حال به بیان استدلالها و تحلیلهای فلسفی مهم و اساسی میپردازد.
ساختار انقلابهای علمی
اتمام چاپاین کتاب را یکی از یکصد کتابِ تأثیرگذارِ نوشتهشده پس از جنگ جهانی دوم دانستهاند و این ارزیابی گزافی نیست. داعیهٔ اصلی تامس س. کیون با نگاهی عمیقاً متأثر از مکتب فلسفهٔ تحلیلی در ساختار انقلابهای علمی این است که علم به روش تجمع تدریجی و خطی اطلاعات و دادههای نوین توسعه نمییابد بلکه از طریق انقلابهای دورهای پیش میرود. در جریان این انقلابهاست که یک پارادایم مسلط و پذیرفتهشدهٔ جامعهٔ علمی کنار گذاشته شده و پارادایم جدیدی به جای آن مینشیند. چنین تغییری موجب تحولی عمیق در سرشت جستوجو و تحقیق علمی میشود.
نگاه نگارندۀ این کتاب عمیقاً متأثر است از مکتب «فلسفۀ تحلیلی». وضوح و شفافیت اصطلاحات و گزارهها، و اجتناب از مغلقگویی و حیرتافکنی از خصوصیات این رویه از بیان فلسفی است. البته این معنا مانع از باریکاندیشی و ژرفنگاریهای فکری نبوده و خوانندۀ دقیق کتاب خود شاهد خواهد بود که برای رسیدن به پارهای از استنتاجات تا چه میزان بادیههای درشتناک خردفرسا و هزارتوهای اندیشگی طی شده است. حاصل این همه، معرفی الگویی برای حصول و پیشرفت دانش علمی است که با الگوی مورد پذیرش زمان خود از بیخ و بن متفاوت بوده و امروزه مورد پذیرش اغلب متخصصان مطالعات علم است.
فقط استدلال: مهمترین ۱۰۰ استدلال فلسفۀ غرب
قیمت اصلی: ۵۴۰.۰۰۰تومان بود.۴۸۶.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۴۸۶.۰۰۰تومان.مدتها از آن زمان گذشته است که یک نفر میتوانست تمام آثار مهم فلسفۀ غرب را بخواند. برای مطالعۀ همه جور موضوعی -از کتاب مقدس گرفته تا حساب دیفرانسیل و انتگرال و دستور زبان و زیستشناسی- راهنماهای مفصل تدوین شده است اما تقریباً هیچ منبعی وجود ندارد که به عنوان راهنمای مطالعهٔ آثار فلسفی عمل کند.
فقط استدلال نوعی دایرةالمعارف فلسفی است: دایرةالمعارفی با ۱۰۰ مدخل، برای معرفی مهمترین استدلالهای فلسفۀ غرب. هر یک از صد فصل کتاب محتوایی مستقل دارد که به بیان فرض و نتیجه و گامها و همینطور قواعد منطقیِ بهکارگرفتهشده در استدلال میپردازد.
