ماریا خود را اسپانیای ویران تصور می‌کند و از آلبر ــ این الجزیرهٔ روح ــ می‌خواهد که بیاید و احیایش کند، و آلبر الجزیره را، آفتاب و نوشتن و جنوب را، سراسر در چشم‌های ماریا بازمی‌یابد. از همین روزهاست که دیگر نه دور از هم نه نزدیکِ هم، که در درون یکدیگر آشیان می‌کنند.

خون ديگران بلافاصله پس از انتشار با سیلی از واكنش‌های ستايش‌آميز روبه‌رو شد و در ميان آثار سيمون دو بووار جايگاهى چشمگير يافت. اما اين باعث نشد كه نويسنده سال‌ها بعد آن را به نقد نكشد و همچون بسيارى از نويسندگان به نوشتۀ پيشينِ خود كم‌اعتنايى نكند. البته كسانی هم بودند كه نه ستايش‌هاى شورمندانه را گواه شاهكار بودن اين رمان گرفتند و نه خودانتقادىِ نويسنده را شاهد ضعف اثر؛ همان کسانی كه سبک رمان و شيوۀ روايت و قدرتِ ايده‌هايش را همان قدر برجسته دانستند كه اثرگذارى‌اش را بر نسلى از خوانندگان دورانِ پس از جنگ. نمى‌دانيم كه دو بووار شخصيت‌هاى خون ديگران و درونمايۀ فلسفى‌اش ــ نسبت مسئوليت و آزادى ــ را هيچ‌گاه فراموش كرد يا نه، اما پس از گذشتِ نيم قرن از انتشار اين رمان به‌خوبى مى‌دانيم كه ادبيات فرانسه اين را همواره به ياد داشته است.

داستایفسکی: جدال شک و ایمان

نیچه می‌گوید: «آن کس که با هیولاها پنجه در می‌افکند، باید به‌هوش باشد که مبادا خود هیولا شود، و آنگاه که زمانی دراز چشم به مغاک می‌دوزی، مَغاک نیز چشم به روی روحت می‌گشاید.»

در زندان اومسک، داستایفسکی چهار سال با رانده‌شدگانی زیست که از قراردادها و رسوم اجتماعی عادی معاف بودند -موجوداتی که به هستی حیوانی بازگشته بودند. او به مغاکی چشم دوخته بود که در آن عنصر خام شهوت مجرد بشری می‌جوشید و مغاک داخل در روح او می‌شد. او شاید خود هنگامی که پا به زندان گذاشت انسانی غیرعادی بود. در آنجا او آموخت که خود را با جهانی غیرعادی وفق دهد، و هنگامی که سر برآورد نگاه کج و معوجش نمی‌توانست به کانونی دیگر دوخته شود.

انسان‌های عادی در رمان‌های داستایفسکی همان‌قدر نادرند که در محوطۀ زندان. جهان او جهان جنایتکاران و قدیسان، هیولاهای رذیلت یا فضیلت بود. داستایفسکی سی و سه ساله بود که آهنگر زندان غل و زنجیر از پایش گشود تا بار دیگر قدم به جهان انسان‌های آزاد بگذارد، اما این جهانی بود که به‌واسطۀ دوره‌ای که او از سر گذرانده بود برای همیشه چهره عوض کرده بود. سال‌های رشد به پایان رسیده بود، اما هنوز سال‌های طولانی تب و هیجان باید طی می‌شد تا سرانجام نبوغ وی بیان هنری‌اش را دربارۀ مسائل خیر و شر که روحش را در سایۀ تاریک زندان می‌خوردند پیدا کند.

در آخرین روزهای رضاشاه

ریچارد ا. استوارت سرگرد نیروی دریایی امریکا و کارشناس مسائل اطلاعاتی و مخابرات است. وی در سال ۱۹۷۳ از آکادمی نیروی دریایی فارغ‌التحصیل شده و سپس از دانشگاه جورج‌تاون درجهٔ فوق‌لیسانس در رشتهٔ حکومت دریافت داشته است. تاکنون مقالات متعددی دربارهٔ مسائل سیاسی و نظامی در نشریات حرفه‌ای از قبیل مجلهٔ دانشگاه جنگ، نشریهٔ نیروی دریایی، نشریهٔ بین‌المللی نیروهای مسلح و مجلهٔ تفنگداران دریایی امریکا منتشر کرده است و این نخستین اثر پژوهشی اوست.