انسان در شعر معاصر
اتمام چاپمحمد مختاری در کتاب انسان در شعر معاصر به درک و تصویر «انسان» در شعر ایران از گذشته تا امروز میپردازد. ریشههای این دستاورد قدیمی شعر فارسی را میکاود و شباهتها و تفاوتهای درک و دریافت شاعران معاصر را نیز بهدقت بیان میکند. او در این بررسی از سیر تطور و تکامل اندیشهٔ مدرن جهان بهره میگیرد و از پسِ پرداختن به دورههای گوناگون اندیشهٔ بشری و بررسی توأمانِ شعر شاعران کلاسیک و شعر چهار شاعر بزرگ معاصر ـــ نیما، شاملو، اخوان، فروغ ـــ به مفهومی بنیادین و متمایزکننده در شعر معاصر پی میبرد: درک حضور دیگری. مفهومی ـــ بهتعبیر او ـــ طبیعی و بدیهی که فقدان آن، اسباب تحقیر و خوارداشت انسان و زمینهساز حذف «دیگری» بوده است.
برج و میدان
اتمام چاپبخش اعظم تاریخْ سلسلهمراتبی است؛ دربارهٔ پاپها و رئیسجمهورها و نخستوزیرهاست. اما اگر صرفاً دلیلش این باشد که بایگانیهای تاریخی را خود سلسلهمراتبها ایجاد میکنند چه؟ اگر به شبکههایی به همین اندازه پرقدرت ولی نهچندان قابل رؤیت بیتوجه باشیم و بررسی آنها را به نظریهپردازان توطئه ـــ با آن خواب و خیالهایشان دربارۀ ایلومیناتیِ برخوردار از قدرت مطلق ـــ واگذار کنیم، چه پیش میآید؟
قرن بیست و یکم را «عصر شبکهای» خواندهاند. اما فرگسن در برج و میدان استدلال میکند که شبکهها بههیچوجه پدیدهٔ جدیدی نیستند. از چاپخانهدارها و مبلّغانی که اصلاحات دینی را موجب شدند گرفته تا فراماسونهایی که انقلاب امریکا را هدایت کردند، همانا شبکهسازان بودند که نظم و سامانِ دیرینۀ پاپها و پادشاهان را بر هم زدند. عصر کنونی نهتنها نوظهور نیست بلکه دومین عصر شبکهای است و کامپیوترهای شخصی در آن همان نقش دستگاه چاپ را دارند.
اما کسانی که بیصبرانه منتظر آرمانشهری متشکل از «شهروندان اینترنتیِ» درهمتنیدهاند شاید سرخورده شوند، زیرا شبکهها در معرض «خوشهبندی» و «شیوع» و حتی «قطع شدن» هستند. و جدالهای قرون شانزدهم و هفدهم هماکنون در عصر «فیسبوک» و «دولت اسلامی» و «قلمرو ترامپ» نمونههای مشابه بس هراسانگیزی دارند.
بلکبری هملت
اتمام چاپصفحات دیجیتال (کامپیوتر و تبلت و تلفن همراه و…) کارهای شگفتانگیزی برایمان میکنند، اما باری را نیز بر دوشمان میگذارند که تمرکز را برایمان دشوارتر میکند و نمیگذارد کار خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهیم و روابطمان را مستحکم کنیم و به آن عمق و غنایی برسیم که آرزو میکنیم.
راهحل این مسئله چیست؟ ویلیام پاورز در بلک بری هملت چنین استدلال میکند که ما فقط به نظام فکری تازهٔ هر روزهای برای زندگی با صفحات دیجیتال نیازمندیم. پاورز عزم خود را برای حل مسئلهای جزم میکند که نامش را «مخمصهٔ ارتباطات» نهاده است. او سفری به گذشتهها میکند و از زندگی و افکار برخی از برجستهترین اندیشمندان تاریخ، از افلاطون تا شکسپیر و هنری دیوید تارو، بهره میبرد تا اثبات کند که ارتباط دیجیتالی وقتی مفیدتر است که آن را با چیزی که ضد آن است به تعادل و توازن برسانیم: قطع ارتباط.
بلک بری هملت کتابی است خلاق و بدیع که شما را به مبارزه با عادت و اعتیاد زندگی مجازی فرا میخواند.
پردهخوان
اتمام چاپدر آغاز نور بود. چراغها خاموش میشد. من مقابل پرده میایستادم، تک و تنها. به جمعیت نگاه میکردم. چندنفری بیشتر نبودند. علامت شروع را میدادم! آنوقتها توی همهٔ فیلمها، حتی آنها که در فضاهای بسته میگذشت، انگار باران میبارید. مال این بود که انگشتهای آپاراتچی حلقههای فیلم را خراب میکرد. بابابزرگ دستم را گرفته بود. یقهام را مرتب کرد و گفت: «لرزش صحنهها روی پرده از لرزش آپارات نبود. از نفسکشیدن تماشاچیها هم نبود. از تپش قلب کسی بود که حواسش به همهچیز بود، قلب پردهخوان، قلب من.»
سیارۀ ویروسها
اتمام چاپاین که موجودی بسیار کوچکتر از کوچکترین سلولها، موجودی نه کاملاً جاندار و نه کاملاً بیجان که بهتنهایی و بدون استفاده از امکانات سلول میزبان قادر به زندگی مستقل نیست، سیارهای به بزرگی زمین را به گروگان بگیرد، میلیونها نفر را در تمام قارههای جهان بیمار کند و هزاران نفر را به کام مرگ بفرستد، اقتصاد جهانی را در هم بشکند و فیلسوفان را به تردید وادارد که آیا نسبت دگرگونشدهٔ انسان با جهان و با جامعه اصلاً به شکل نخست باز خواهد گشت یا نه، شبیه طرح جسورانهای برای یک فیلم علمی-تخیلی به نظر میرسد. تا همین یک سال پیش باور کردن این حجم از تخیل آسان نبود. اما اکنون کافی است نگاهی به جهان پیرامون بیندازیم و دریابیم که این کابوس نهتنها محقق شده است بلکه خود ما نیز در آن نقش داریم. داستان کمی شبیه به رمان مسخ کافکا آغاز شد: یک روز صبح که از خواب آشفتهای بیدار شدیم دیدیم در جهانی به سر میبریم که آن را نمیشناسیم، در سیارهای که ظاهراً دیگر از آنِ ما نیست، در سیارهٔ ویروسها!
کارل زیمر از برجستهترین روزنامهنگاران علم در جهان است. در نیویورک تایمزو نشریات دیگر در زمینهٔ علوم زیستی و تکامل جانداران مینویسد و مشتاق است بداند که دانشمندان چگونه به شناخت ما از طبیعت و خودمان میافزایند. او بارها برندهٔ جایزههای معتبر در روزنامهنگاری علمی شده و تاکنون چهارده کتاب منتشر کرده است، ازجمله دریاکنار: تکامل کلان و دگرگونی حیات (۱۹۹۸)، انگلشاه (۲۰۰۰)، تکامل: معنابخشی به حیات (۲۰۱۱)، و لبخندش به مادرش رفته (۲۰۱۸).
عالیجناب کیشوت
قیمت اصلی: ۳۲۰.۰۰۰تومان بود.۲۸۸.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۲۸۸.۰۰۰تومان.عالیجناب کیشوت یکی از آثار دورهٔ آخر نویسندگی گراهام گرین است و منتقدان آن را از حیث تخیل و مضمون یکی از بهترین داستانهای او میدانند. نویسنده در این داستان نیز مانند بسیاری از آثارش به درونمایهٔ تقابل ایمان مسیحی و الحاد میپردازد؛ با این تفاوت که در عالیجناب کیشوت داستاننویس که از مقبولیت خود آگاه است توسن خیال را با دلیری بیشتر میتازاند.
صِرف این که کشیشی در سدهٔ بیستم بر این باور باشد که نسبش میرسد به شخصیتی داستانی، خواننده را سر شوق میآورد که ببیند گراهام گرین پیرانهسر چه میخواهد بگوید. بعد که خبردار میشود آن شخصیت داستانی که کشیش خود را از نوادگان او میداند دن کیشوت است، قضیه جذابتر هم میشود. اما آیا شوالیهٔ مدرن ما خواهد توانست بر الحاد چیره شود؟
مارکس و آزادی
اتمام چاپتری ایگلتون با تأمل در اینکه مارکس بیشتر دغدغهٔ تفاوتها را دارد تا برابری، شرح میدهد که آزادی برای مارکس مستلزم رهایی از کار دستمزدی است، یعنی نوعی وفور در تولید و فراوانی آنچه به لحاظ مادی ضروری است.
ما زمانی آزادیم که، همچون هنرمندان، رها از مهمیزِ احتیاجات جسمانی، تولید کنیم و همین سرشت است که مارکس آن را جوهر تمامِ انسانها میداند.
ایگلتون رابطهٔ تولید و کار و مالکیت را ترسیم میکند که هستهٔ تفکر مارکس را تشکیل میدهد. وی سپس شرح هوشمندانهای از آرمانشهر مارکس ارائه میکند: جایی که در آن کارْ خودکار شده است و ساختن سد یا تولید جارختی همانقدر ابعادی از خودشکوفایی است که مزه کردن هلو یا لذت بردن از یک کوارتتِ زهی.
میخائیل باکونین شورشی سودایی
اتمام چاپیکی از ویژگیهای بارز این زندگینامه که آن را از آثار مشابه متمایز میکند، فضای سایهروشنی است که در آن زندگیِ میخائیل باکونین، آنارشیست روس، و معاصرانش به تصویر کشیده شده است، آرمانگرایانی که دوپارگی شخصیتی دارند و سرشان پر سودا است اما پایشان در بند واقعیات زندگی. شاید همین امر باشد که زندگانی او را این چنین دلنشین کرده است.
در این کتاب ضمن آشنایی با بخشی از تاریخ اروپا در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم، همراه با باکونین در شهرهای مختلف این قاره برای تحقق عدالت و آزادی و برابری مبارزه میکنیم و در خلوتش با او میخندیم و میگرییم و در نهایت نیز با تمام وجود طعم تلخ غربت را میچشیم.
ادوارد هلت کار همواره از این اثر بهعنوان بهترین اثر زندگینامهای خود یاد میکرد. از نظر او، باکونین به یک معنا، «تجسم کامل روح آزادی در تاریخ» بود، پیامبری سودایی که همواره در پی نابودی نظم موجود بود و هدفی جز بر صدر نشاندن فرد در مقابل قدرت دولت نداشت. هرچند که آرمانهای آنارشیستی باکونین بهخاطر ویژگیهای خاص خود هرگز عملی نشد، اما هشدارهای او دربارۀ خطرات نظامهای دیکتاتوری هنوز هم جدی و راهگشاست.
نامههای سرگشاده
قیمت اصلی: ۴۰۰.۰۰۰تومان بود.۳۶۰.۰۰۰تومانقیمت فعلی: ۳۶۰.۰۰۰تومان.این گزیدهٔ تاریخی از نوشتههای واتسلاف هاول حاصل بیست و پنج سال مشاهدات و تأملات اوست که خواندن آنها سیر تکامل و تحول فکری او را به ما نشان میدهد: از نمایشنامهنویسی کم و بیش شناختهشده، که شجاعانه زبان به انتقاد از رهبران چکسلواکی میگشود، تا انتخابش به مقام ریاستجمهوری که در نخستین سخنرانی خطاب به شهروندان جامعهٔ خود گفت: «گمان نمیکنم مرا به این منصب خوانده باشید تا من هم به شما دروغ بگویم.» بعضی از نوشتههای این مجموعه، مثل «دکتر هوساک عزیز»، به دلیل تأثیر سرنوشتسازی که بر نسلی از دگراندیشان و روشنفکران اروپای شرقی داشتهاند حالا دیگر جایگاهی تقریباً افسانهای پیدا کردهاند. اما تمام این نوشتهها درمجموع مظهر شور و حرارت فکری او، و اعتقاد راسخ اخلاقی و تسلیمناپذیری و فصاحت بیتکلفش در نوشتار هستند و متون مهمی در ادبیات وجدانی در جهان امروز محسوب میشوند.