موج سوم

موج سوم: منازعۀ بزرگ

«پا به هستی گذاشتیم که بخندیم یا بگرییم؟ این مرگ است که بر ما سایه افکنده یا حیاتی است دوباره؟» ـــ کارلوس فوئنتس

در دورانی که شایعات مربوط به وقوع جنگ جهانی سوم ارزها را به نوسان درآورده و لشکریان توفان در بسیاری سرزمینها خود را آمادۀ حمله ساخته‌اند، ما با وحشت به عناوین روزنامه‌ها خیره می‌شویم. ارزش طلا -این حرارت‌سنج ترس- رکورد می‌شکند. بانک‌ها به لرزه درآمده‌اند. تورم از کنترل خارج شده و دولت‌های جهان به فلج عمومی و کندذهنی مبتلا شده‌اند.

گروه کُرِ کاساندرا در برابر این رویدادها گوش‌ها را با نوای سرنوشتِ شوم پر می‌کند و انسان کوچه و خیابان زیر لب زمزمه می‌کند که دنیا «دیوانه» شده است. و در همان حال کارشناسان و صاحب‌نظران به همۀ روندهایی اشاره می‌کنند که به فاجعه می‌انجامد.
«موج سوم» اما نقطه‌نظری کاملاً متفاوت دارد. امروزه موجی قوی، بخش عظیمی از جهان را فرا گرفته و دنیایی عجیب و تازه برای کار و تفریح، ازدواج و پرورش اطفال، یا بازنشستگی خلق کرده است. در این فضای گیج‌کننده، بازرگانان برخلاف جریان‌های نامنظم اقتصادی شنا می‌کنند؛ سیاستمداران مدام می‌بینند که میزان محبوبیتشان در میان مردم در نوسان است؛ دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها و سازمان‌های دیگر نومیدانه با تورم در جنگ‌اند؛ نظام‌های ارزشی متلاشی شده و فرو می‌ریزند؛ در همان حال قایق نجات خانواده و کلیسا و دولت با موانع و امواج خروشان در ستیز است.

با نگاهی سطحی به این تحولات خشونت‌بار، می‌توان آنها را نشانۀ بی‌ثباتی، فروپاشی و فاجعه دانست. اما اگر قدری از واقعیات روزمره فاصله بگیریم و با دیدی وسیع‌تر به این تحولات بنگریم، حقایقی بسیار بر ما روشن می‌شود و متوجه می‌شویم چیز دیگری در جریان است که بدان توجه چندانی نشده است.

«موج سوم» تجزیه و تحلیلی است درخشان از نیروهایی که تمدن ما را تشکیل داده و بر جهان ما مؤثرند. الوین تافلر در این اثر عنوان می‌کند که کار جهان به جنون نکشیده، بلکه در پسِ هیاهو و قیل و قالِ حوادث به ظاهر بی‌ربط، طرحی شگفت‌انگیز و امیدبخش نهفته است. «موج سوم» تصویری است از آن طرح و آن امید و به کسانی تعلق دارد که فکر می‌کنند داستان بشری به انتها نرسیده و تازه آغاز شده است.

تحریریۀ نشرنو