معرفی کتاب فلسفه تنهایی

احساس تنهایی، احساسی است که همگی‌مان از کودکی با آن آشنا هستیم، از آن روزی که انگار همه همبازی داشتند غیر ما؛ از آن شبی که در غم تنهایی گذراندیم، هرچند خیلی دلمان می‌خواست همراه و همدمی داشته باشیم؛ از آن مهمانی که در آن هیچ‌کس را نمی‌شناختیم و دور و برمان پر از آدم‌هایی بود که سخت گرم صحبت با هم بودند؛ از آن شبی که کنار همدم‌مان به خواب رفتیم اما می‌دانستیم که دیگر همدم یکدیگر نیستیم.

آرنه وتلسن بر آن است که «همۀ ما در هر لحظه از زندگی‌مان در معرض درد هستیم؛ اما نه لزوماً به شکل واقعیتیسمج، بلکه به‌منزلۀ یک احتمال دائمی». فلسفۀ درد نگاهی تأمل‌برانگیز است به جنبه‌ای ناگزیر از وضع بنیادین بشر. وتلسن در این کتاب به شکل‌های متنوعی از درد می‌پردازد؛ از جمله، دردی که به‌واسطۀ شکنجه بر انسان تحمیل می‌شود، درد بیماری، درد اضطراب، درد اندوه، درد خشونت و افسردگی. او ماهیت دو پهلوی درد را بررسی می‌کند: این که در زندگی روزمره همواره تلاش می‌کنیم از درد اجتناب ‌کنیم اما در عین حال، جستجوی درد برایمان شورانگیز است.

وتلسن درد را در قلمروهای مختلفی از زندگی مدرن، از جمله خانواده و شغل، بررسی می‌کند.

فلسفۀ درد با ایده‌هایی از متفکرانی همچون سورن کیرکگور، زیگموند فروید، ماکس هورکهایمر، تئودور آدورنو، آلیس میلر، سوزان سونتاگ و مِلانی کلاین همراه می‌شود، و این پرسش را مطرح می‌کند که تقدم با فکر است یا احساس.

فلسفۀ ملال

ملال همواره به‌نوعی با انسان همراه بوده است. کیرکگور می‌گوید «خدایان ملول بودند و بنابراین انسان را آفریدند. آدم از تنهایی ملول بود و بنابراین حوا را خلق کردند. از آن زمان، ملال وارد جهان شد و درست به همان نسبتی که جمعیت رشد می‌کرد، ملال نیز بیشتر می‌شد». این پدیده که در دوران پیشامدرن به اشراف و برخی طبقات خاص محدود بود از دوران رومانتیسم گسترش یافت و به‌تدریج به یکی از ویژگی‌های انسان مدرن تبدیل شد.

برخی ملال را ریشۀ تمام شرها می‌نامند، برخی دیگر آن را امتیازِ انسانِ مدرن و حتی وجه تمایز انسان و حیوان می‌دانند و گروهی دیگر، بر این باورند که ملال انسان را از انسانیت تهی می‌کند. برخی ملال را ثمرۀ کوچ معنا از زندگی انسان مدرن می‌دانند و برخی دیگر، آن را چیزی می دانند که به معنای بزرگ نهفته‌ای اشاره دارد.

ملال با معنای هستی سروکار دارد و همین کافی است تا اسوندسن، آن را موضوع فلسفه بداند. او در این کتاب می‌کوشد با رویکردی بینارشته‌ای و با بهره‌گیری از متونی از رشته‌های فلسفه، ادبیات، روانشناسی، الهیات و جامعه‌شناسی و بررسی آرای فیلسوفانی همچون سنکا، کانت، کیرکگور، نیچه و هایدگر و تحلیل مسائلی همچون رابطۀ ملال با رومانتیسم و مدرنیته، کار و فراغت، و مرگ و زندگی، ما را به درک بهتری از ابعاد مختلف این مفهوم و نقشی که در زندگی ما ایفا می‌کند و واکنش‌های مختلفی که می‌توان در برابر آن نشان داد برساند.