• •        «درست فقط این است»؛ این آغاز و پایان یک استدلال خوب برای ساختارگریان حقوقی است که فقط یک پاسخ جامع را بهترین می‌دانند.
  •        اما در نظر صورت‌گرایان حقوقی «درست این است»؛ این از آن روست که فورمالیست‌ها به یاری روح‌القوانین گاه در یک مورد خاص از انحصارِ کلیت‌ها بیرون می‌آیند.
  •        نزد خطابیان حقوقی همچون دورکین،  «درست فقط آن است»؛ برای آنان پاسخ آنقدرها هم که ساختارگرایان و فورمالیست‌ها می‌گویند دم دست نیست، و اگرچه فقط یک پاسخْ بهترین است، باید آن را نه از قشر که از اعماق دریافت.
  •        گروهی دیگر از خطابیان همچون پرلمان برآنند که: «درست آن است»؛ اینان نیز گرچه به آن سوی ظاهر عبور می‌کنند، اما لزوماً فقط یک تأویل را از میان تفاسیر درست نمی‌شمرند.
  •        جدلیان حقوقی می‌گویند: «درست یا این است یا آن»؛ بیش از دو پاسخ وجود ندارد و اگر این درست باشد آن درست نیست، و اگر آن درست باشد دیگر این را نباید درست پنداشت.
  •        پلورالیست‌ها و دیالکتیسین‌های حقوقی ظاهراً با تحملی بیشتر معتقدند که «درست هم این است و هم آن» و، بدینسان بر خلاف جدلیان، بین دو پاسخ متعارض جمع می‌کنند.

  پروژۀ حیرانی حقوقی اما نه جمع که حذف است، و در آن «درست نه این است و نه آن».

این گزیدهٔ تاریخی از نوشته‌های واتسلاف هاول حاصل بیست و پنج سال مشاهدات و تأملات اوست که خواندن آنها سیر تکامل و تحول فکری او را به ما نشان می‌دهد: از نمایشنامه‌نویسی کم‌ و بیش شناخته‌شده، که شجاعانه زبان به انتقاد از رهبران چکسلواکی می‌گشود، تا انتخابش به مقام ریاست‌جمهوری که در نخستین سخنرانی خطاب به شهروندان جامعهٔ خود گفت: «گمان نمی‌کنم مرا به این منصب خوانده باشید تا من هم به شما دروغ بگویم.» بعضی از نوشته‌های این مجموعه، مثل «دکتر هوساک عزیز»، به دلیل تأثیر سرنوشت‌سازی که بر نسلی از دگراندیشان و روشنفکران اروپای شرقی داشته‌اند حالا دیگر جایگاهی تقریباً افسانه‌ای پیدا کرده‌اند. اما تمام این نوشته‌ها درمجموع مظهر شور و حرارت فکری او، و اعتقاد راسخ اخلاقی و تسلیم‌ناپذیری و فصاحت بی‌تکلفش در نوشتار هستند و متون مهمی در ادبیات وجدانی در جهان امروز محسوب می‌شوند.