ما در آستانۀ عصری جدید قرار داریم. آنچه زمانی داستان علمی‌تخیلی به شمار می‌آمد به‌سرعت رنگ واقعیت به خود می‌گیرد، چون هوش مصنوعی در همۀ حوزه‌ها در حال ایجاد تحول است، از جنگ و جُرم و جنایت گرفته تا عدالت و مشاغل و جامعه ـــ و حتی برداشت ما از معنای انسان بودن. هوش مصنوعی بیش از هر فناوری دیگری توان دگرگون کردنِ آیندۀ مشترک ما را دارد، و برای بررسیِ این آینده هیچ‌کس بهتر از مکس تگمارک نیست، استاد MIT و یکی از بنیادگذارانِ مؤسسۀ آیندۀ زندگی که کارهایش به پژوهش جدی در زمینۀ نحوۀ سودمند نگاه داشتن هوش مصنوعی بسیار کمک کرده است.

مکس تگمارک استاد فیزیک MIT و رئیس مؤسسۀ آیندۀ زندگی است. او مؤلف کتاب جهانِ ریاضیاتیِ ماست و در بسیاری از مستندهای علمی شرکت داشته است. عشقِ او به اندیشه‌های نو و ماجراجویی و آینده‌ای شوق‌انگیز مسری است. تگمارک در این کتابِ بسیار مهم که بر پژوهش‌های ژرف استوار است ما را به عمق اندیشه دربارۀ هوش مصنوعی و وضع بشر می‌برد و با پرسش‌های اساسیِ زمانه‌مان رو در رو می‌کند.

فلسفۀ زندگی

فلسفۀ زندگی مجموعه‌ای است از چند جستار یا مقالۀ فلسفی که مطابق تقسیم‌بندی رایج در حوزۀ «فلسفۀ اخلاق» قرار می‌گیرد. هميلتن برداشتی وسیع از مفهوم «اخلاق» در نظر دارد. او از جمله دربارۀ رازِ زادن و مردن، معنای حیات و پوچی زندگی، تقدیر و سرنوشت، نسبی‌گرایی، و ترس از مرگ بحث می‌کند. همین‌طور دربارۀ دو جنبۀ مهم از حیات انسان، یعنی خواب و آمیزش جنسی که در بررسی‌های فلسفی کمتر مورد توجه بوده‌اند، تحلیل‌های جالبی ارائه می‌دهد.

همیلتن کاملاً به این مسئله توجه دارد که «زندگی بسیار بسیار پیچیده‌تر و در برابر توضیح مقاوم‌تر از آن است که بتوان با مطالعۀ کتب دانشگاهی دربارۀ فلسفۀ اخلاق درکی کامل یا رضایت‌بخش از آن به‌ دست آورد». اما می‌کوشد که به قول ویتگنشتاین «تعبیر خود را از امور» به دست دهد. او در این راه ذوق و حساسیت ادبی را در کنار نظم و منطق فلسفی به کار می‌گیرد و بحث را جابه‌جا با نقل قول‌های شایسته از آثار شکسپیر، داستایفسکی، جورج الیوت، د. ه. لارنس، پروست، ت. س. الیوت، فیلیپ لارکین و بسیاری دیگر غنا می‌بخشد و از این رهگذر وجه تازه‌ای از رابطۀ میان فلسفه و ادبیات را برای خواننده روشن می‌کند.

ايوان كليما را گوهری در ادبيات دانسته‌اند كه قدرش كمـتر شناخـته شده است. او در رمـان نه فرشته نه قديس، كه واشنگتن‌پست آن را بهترين كتاب سال ۲۰۰۱ اعلام كرد، ما را به قلب پراگ امروز می‌برد، جايی كه در آن جوانان با مواد مخدر روزگار می‌گذرانند. كريستينا، مادر چهل و چند ساله‌ای كه متاركه كرده، نگران دختر پانزده ساله‌اش است كه از مدرسه فرار می‌كند. هم‌زمان صندوقچه‌ای كه از پدرش به جا مانده، اسرار خانوادگی باورنكردنی‌ای را برايش آشكار می‌كند. كريستينا بايد مراقب مادر پيرش باشد، به شوهر سابقش كه گرفتار سرطان است سر بزند و دندان مريض‌هايش را تعمير كند. اما او تشنۀ عشق است و زمانی كه يكی از شاگردان سابق شوهرش كه پانزده سال از او كوچك‌تر است به او دل می‌بازد، با معمای تازه‌ای مواجه می‌شود…

ايوان كليما در اين رمان توانسته است مثل آنـتون چـخوف جـنبه‌های خـارق‌العادۀ زندگی روزمره را به ما نشان دهد.

نسخۀ الکترونیک