حسام‌الدین ارفعی اهل شهرستان اوز واقع در بخش جنوبی استان فارس (زاده ۱۳۲۷ یزد) فیزیک‌دان ایرانی و استاد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است. وی دوران متوسطه را در دبیرستان البرز تهران گذراند. تحصیلات دانشگاهی خود را از دانشگاه صنعتی آریامهر (شریف فعلی) در رشتهٔ فیزیک آغاز کرد. او در اولین کنکور ورودی این دانشگاه در سال ۱۳۴۴ رتبهٔ اول را کسب کرد و دکترای خود را در فیزیک نظری از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت کرد. حسام‌الدین ارفعی از ۱۹۸۹ تا کنون با مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات (پژوهشگاه دانش‌های بنیادی فعلی) همکاری دارد و معاون این مرکز و رئیس پژوهشکده ذرات و شتابگر این مرکز است.
ارفعی، یکی از پیشگامان همکاری ایران با سرن (سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای) در پروژهٔ ال‌اچ‌سی بوده است.
معماهایی برای رازگشایی از عالم
معماهایی برای رازگشایی از عالم بررسی تحسین‌برانگیزی است در مورد مفاهیم بنیادی فیزیک و ریاضی نوین در بستر طرح معما. این روش یکی از نامتعارف‌ترین و مسحورکننده‌ترین رویکردهایی است که تاکنون با آن روبه‌رو شده‌ام. ــ برایان گرین، دانشگاه کلمبیا این کتاب با معماهای مقدماتی و جذاب سیری اعجاب‌انگیز و نامتعارف از ایده‌های پیشرفته در فیزیک و ریاضی را برای ما فراهم می‌کند. خواننده از این کتاب بسیار خواهد آموخت و لذت خواهد برد. ــ ادوارد ویتن، برندهٔ مدال فیلدزِ ۱۹۹۰