فلسفۀ سیاسی جین همپتن

توضیحات

فلسفۀ سیاسی جین همپتن

□ ماهیت فرمانروایی سیاسی

فلسفۀ سیاسی دربارۀ جوامع سیاسی است ‌یعنی اینکه جوامع سیاسی چه هستند، کدام صورت‌هایشان توجیه‌پذیرند، و باید چه باشند. فیلسوفان سیاسی سیاست‌های روزبه‌روزِ دولت‌ها را در کانون توجه قرار نمی‌دهند و علاقه‌شان، در وهلۀ نخست، درک و فهم هیچ نهادِ بخصوصی در دولت‌های موجود نیست؛ وظیفۀ فلسفۀ سیاسی توصیف سطحی جوامع سیاسی خاص نیست. در عوض، فیلسوف سیاسی می‌خواهد در عمیق‌ترین لایه‌ها شالوده‌های دولت‌ها و توجیه اخلاقی آنها را درک کند. یک جامعه چگونه باید باشد تا بتوان آن را جامعۀ سیاسی نامید؟ جوامع سیاسی چگونه سر برمی‌آورند؟ چرا باید این جوامع را از نظر اخلاقی مشروع دانست؟ ملاک و معیار ما برای تمیز جامعۀ سیاسی خوب از جامعۀ سیاسی بد چیست؟ مردم در این جوامع چگونه به هم پیوند می‌یابند؟ اینها سؤالاتی هستند که مشغلۀ فیلسوفان سیاسی را شکل می‌دهند و پاسخ این سؤالات را نمی‌توان صرفاً با بررسی روزبه‌روز جوامع موجود فراهم آورد. فیلسوفان سیاسی باید از سطح توصیفِ صِرف فراتر روند و درگیر تحلیل مفهومی و نظریه‌پردازی اخلاقی شوند تا بتوانند پاسخ‌های ممکن را صورت‌بندی کنند. و تا به امروز، اکثر (اما نه همۀ) پاسخ‌های پیشنهادی همچنان محل بحث و جدل‌اند.

کتاب «فلسفۀ سیاسیِ» جین همپتن سیر تفکرات و تأملات انسان در مورد چگونگی ادارۀ جامعه‌اش را از آغاز تا به امروز بازمی‌گوید و در نهایت زمینه را آماده می‌کند تا بیندیشیم که در آینده چه امکاناتی برای بهبود ساماندهی امور جامعه وجود دارد. جین همپتن اهمیت و تأثیر مفاهیمِ به‌ظاهر انتزاعی فلسفۀ سیاسی را بر چگونه زیستن ما و بر رفاه و سعادت تک‌تک افراد بشر نشان می‌دهد، ضمن اینکه بیشتر مسائل را گشوده می‌گذارد تا خواننده با تکیه بر تجربیات خویش در یک جامعۀ سیاسی خاص به داوری بنشیند و مسائل خاص جامعه‌اش را با این مفاهیم بسنجد و اگر توانست راه‌حلی بجوید.

جین همپتن یکی از فیسوفان سیاسی برجستۀ معاصر است. او که استاد فلسفۀ دانشگاه آریزونا بود، در سال ۱۹۹۶، به‌طور ناگهانی در ۴۱سالگی درگذشت. از او کتاب‌ها و مقالات ارزشمندی در زمینۀ فلسفۀ سیاسی، به‌خصوص مسألۀ قرارداد اجتماعی و رضایت، برجای مانده است، ازجمله کتاب «هابز و قرارداد اجتماعی» و نیز مقالاتی دربارۀ تاریخ اندیشه‌های سیاسی، اخلاق، فلسفۀ حقوق، نظریۀ انتخاب عقلانی، و نظریات فمینیستی.